خاطرات 17 ماهه آخر جنگ، گرده رش و عملیات نصر 8
سال 1366 حوادث خطرناکی را در بر داشت، مرحوم مادرم بعد از کلی عز و التماس و توجیه بالاخره موفق شد به مرحوم بابا بقبولاند که واجب المکه شده و حج بر او هم واجب شده است و باید به حج بروند، و بابا هم بعد کلی مقاومت اکنون تسلیم شده بود، عازم حج شدند، البته در زمان اعزام آنها به حج، ما در جبهه بودیم و در همان جبهه بودیم که در تاریخ 9/مرداد/1366 خبر آوردند که آل سعود به زائران کعبه در مکه حمله ور شده و در جریان راهپیمایی برائت از مشرکین آنان را کشتار کرده است، کلی نگران آنها بودیم که بالاخره خبر آمده که هر دوی آنها از این معرکه جان سالم به در برده اند و مرداد ماه بود که بعد از بازگشت شان از حج بود که به مرخصی رفتم و آنها از حوادث تلخ آن روز گفتند.
عملیات نصر 8 پل ساخته شده بر رود قلعه چولان در پای قله گرده رش
امثال این خبرهای بد دیگری هم در کار بود و آن این که امریکایی ها به بهانه حمایت از حرکت کشتی های کویتی در خیلج فارس مستقیم وارد جنگ خلیج فارس شده بودند، از جمله در آخر شهریورماه امریکایی ها مستقیما خود به کشتی "ایران اجر" به بهانه مین ریزی در خلیج فارس حمله نظامی کردند، و یا این که در اواخر مهرماه 1366 ناوشکن های امریکایی به جزیره رستم و تاسیسات نفتی آن به نام رشادت در خلیج فارس حمله کرده و آن را نابود کردند، جنگ در خیلج فارس آنقدر بالا گرفته بود و دشمن ما چنان جسارتی پیدا کرده بود که هر جنبنده ایی را در دریا مورد هدف قرار دهد که ناو استارک امریکایی را هم هواپیماهای دشمن به اشتباه مورد هدف قرار دادند و سی و هفت امریکایی را کشتند، البته رسما هم عذرخواهی کردند و یا اواسط شهریورماه دشمن با اعلام روز انتقام حمله گسترده ایی را به صورت هوایی در حمایت از کویت به تاسیسات دریایی و زمینی ایران کرد، فرانسوی ها که گوی کمک نظامی به عراق را از همه ربوده بودند و از جمله هواپیماهای میراژ اف1 ، موشک های اگزوست، رادارهای رازیت و راپیر و... آنها اکنون عمق خاک ایران را در درسترس دشمن ما قرار داده بود، با ایران قطع رابطه سیاسی کرد، انگلیسی ها هم همینطور پیش از این سفارت ما را در لندن به یک نفر تقلیل دادند و بقیه دیپلمات های ما را اخراج کردند، عملیات شیمیایی دشمن علیه مواضع ما نیز گسترش یافته بود و علاوه بر نظامیان اکنون به شهرها داشت گسترش می یافت، به طوری که شورای امنیت سازمان ملل هم در این رابطه به داد آمده و در بیانیه ایی از این وضع در اواخر اردیبهشت ماه 1366 ابراز نگرانی کرد، اما حملات شیمیایی دشمن را پایانی نبود به طوری که در هشتم تیرماه سردشت مورد حمله شیمیایی دشمن قرار گرفت، اواسط مهرماه نیز سومار را مورد حمله شیمیایی قرار دادند، در آخر اسفند ماه نیز شهر حلبچه با گازهای شیمیایی وسیع دشمن در خونی عظیم نشست، عربستان و کویت هم که در حمایت از صدام در جنگ همه گونه حمایت دریغی نداشتند، اینک رسما کویت حمایت از عراق را در جنگ با ایران اعلام کرده بود و دنیا حمایت لجستیکی خود را از صدام افزایش داد تا موشک های صدام اینک دیگر به تهران هم برسد و در همین وضع بود که اولین موشک آنها در تاریخ دهم اسفندماه 1366 در تهران فرود آمد.
منطقه عملیاتی گرده رش - عملیات نصر 8
اما عملیات موفق در تسخیر پد غربی در جزیره مجنون جنوبی، و ناموفق در حفظ آن ادامه داشت، که سازمان ملل متحد قطعنامه 598 خود را در تاریخ 29/4/1366 به تصویب رساند و بلافاصله صدام هم آن را قبول کرد، مفاد این قرارداد هم مهم بود، از جمله، اظهار تأسف از بمباران مراکز غیرنظامی و نگرانی از ادامه جنگ و گسترش آن، درخواست آتش بس فوری و اعزام هیات ناظر سازمان ملل متحد به منطقه جنگی، عقب نشینی طرفین از خاک همدیگر، آزادی اسرای طرفین در جنگ، همکاری طرفین با دبیرکل سازمان ملل متحد (خاویر پرز دکوئیار)، بررسی درباره آغازگر جنگ و میزان خسارت آن.
اما برگردیم به وضع خودمان در جنگ، بعد از بازپس گیری موفق پد غربی در جزیره مجنون، و از دست دادن دوباره آن به همراه تعداد دیگری از جوانان در این مسیر، به علت فشار دشمن، نشان داد که خاک جزایر مجنون را خون دیگر سیراب نمی کند و با نوشیدن خون جوانان ما بیشتر از پیش تشنه خون ما شده و طلب خون های بیشتری می کند؛ شاید همین امر باعث شد که این منطقه را به نیروهای تیپ 16 قدس گیلان که صاحب قبلی آن منطقه قبل از حمله به پد غربی بودند، بسپاریم و باز گردیم؛ و شاید بعد از همین عملیات بود که دیگر این امر بهتر از هر زمانی دیگر برای مسولین سپاه پاسداران هویدا گردید که دوران دست برتر ما در مقابل دشمن در مناطق جنگی جنوب به پایان رسیده و مسئولان سپاه پاسداران اینک با فهم این نکته، تصمیم گرفتند بخت عملیاتی خود را در مناطقی آسان تر دنبال کنند که دشمن اینچنین گستاخ و پر حجم و مصمم به دفاع نباشد، و لذا شمالی ترین مناطق تماس ما با دشمن در کردستان را هدف گرفتند، جبهه ایی که ارزش جنگی آن در مقایسه با مناطق اطراف بصره بسیار ناچیز بود، لذا بعد از شکست مجنون به کمتر زمانی در مردادماه 1366 به مقر قائمیه [1] خود در دزفول بازگشتیم و برخی به مرخصی رفتند.
از این بالا روی جاده ها دید کافی وجود دارد
دیری نپایید که ماموریتی جدید از راه رسید، زمزمه های حرکت به سوی منطقه کردستان داشت درز می کرد، و در تابستان همین سال به سوی کردستان به راه افتاد، باز باید تغییر منطقه می دادیم و باز از این لحاظ برایم خوشحالی آور بود، و واحد اطلاعات و عملیات به عنوان پیشقراول نیروهای رزمی، اولین نیروهایی بودند که باید راه خود را به سوی این مناطق در پیش می گرفتند. آری اینک مقصد ما مناطق کردستان بود که برعکس مناطقی که تا به حال عملیات می کردیم، در بالاترین نقاط نقشه تماس ما با دشمن قرار داشت و منطقه ایی در مقابل شهر سردشت در کردستان ایران و شهر ماووت در استان سلیمانیه در کردستان عراق قرار داشت و ما باید روی آن در آینده عملیات می کردیم.
همین امر و ماموریت ابلاغی جدید، باعث شروع انتقال تیپ 12 قائم به مناطق غرب و شمالغرب جبهه ها شد در حالی که عقبه اصلی و خطوط پدافندی اش در هور العظیم (جاده خندق) و دزفول (مقر قائمیه) قرار داشت، حال باید برای خود جای پاهایی در میانه راه و مقصد تدارک می دید، تا بتواند بین جنوب و شمال نیروهای خود را بهتر تغذیه و تدارک نماید، لذا ضرورت ساخت مقری در میانه راه جبهه شمال و جنوب و در باختران آن روز و کرمانشاهان امروز، مطرح و مقدمات آن مهیا گردید، این مقر را هم که در نزدیکی سه راهی "کوزران" ساخته شد را مقر "صادقین" نام نهادند ولی از نام صادقین کمتر استفاده می کردند و ساکنین آن، بیشتر آنرا به مقر کوزران و یا باختران می خواندند، زیرا در منطقه ایی به همین نام ساخته شده بود. مقر در دهانه دره ایی قرار داشت که چشمه ایی پر آب از آن جاری بود، این مقر در هشت کیلومتری حاشیه سمت راست جاده باختران – اسلام آباد قبل از تنگه "چهارزبر" و در 35 کیلومتری کرمانشاهان بعد از "ماهیدشت"، قرار داشت که مکانی برای آموزش و استراحت نیروها بین مقر قائمیه در دزفول خوزستان و "مقر گردویی" در نزدیکی روستای "بیژوه" در کردستان تلقی می گردید.
اینجا کندن سنگر بسیار سخت است زیرا زمین سنگی است
اما موقعی که ما در اولین روزهای شروع ماموریت تیپ به سمت کردستان حرکت کردیم از "مقر گردویی" و "مقر کوزران" خبری نبود، ما مستقیم از دزفول به مقری مختصر در حاشیه سقز منتقل شدیم و در ساختمان یک مرغداری غیرفعال که استیجاری بود، مستقر، و کم کم نیروهای دیگر واحد های رزمی و پشتیبانی تیپ 12 قائم هم از راه رسیدند و در مقری در بیست کیلومتری سقز در جاده دیواندره به نام "مزرعه شایلو" که آن نیز استیجاری بود، استقرار یافتند، اینجا تا قبل از راه اندازی مقر کوزران، مقر عقبه تیپ 12 در منطقه غرب کشور بود که پشتیبانی نیروها از این مکان صورت ی گرفت و حدود یکصد و هفتاد کیلومتر با منطقه جنگی که قرار بود در آن عملیات انجام دهیم، فاصله داشت.
مدت ها در این مقر حضور داشتیم و کاری جز صبر و انتظار برای انجام وجود نداشت، رادیو وسیله وقت گذرانی ما شده بود و برنامه های رادیو، را به عنوان تفریح گوش می کردیم، سرکی هم به رادیوهای خارجی می زدم، هرچند چندان این کار معمول نبود و اخبار را از این طریق دنبال نمی کردیم، رادیو ضبط بزرگ سونی با ردیف امواج SW، این امکان را به ما می داد، اینجا دیگر رادیو با باطری های بزرگ کار نمی کرد که نگران تمام شدن باطری ها و با استفاده شخصی از آن در این مسیرها دچار عذاب وجدان شویم، زیرا از برق سراسری استفاده می کردیم، تا پیش از این در همه جا موتور برق تامین کننده روشنایی بود و بیشتر باطری بود که رادیو ضبط ما را راه می انداخت، و همین ما را در استفاده از چنین وسایلی محدود می کرد، این که مرتب درخواست باطری بزرگ از تدارکات واحد کنیم، کمی برایمان سخت و عذاب آور بود، زیرا وجود و کارکرد این رادیو برای پخش اذان و... بود و گوش کردن صبح جمعه با شما و... چندان معمول نبود، و لذا اتصال به برق سراسری در اینجا برای ما نعمتی بزرگ بود.
بازار سقز هم جذابیت خود را داشت ولی زیاد به خودمان اجازه نمی دادم که در سقز رفت و آمد داشته باشم، حکایت بریده شدن سرهای رزمندگانی که به دست ضد انقلاب افتاده بودند، خود مصیبتی دردناک بود که ما را در رفت و آمده و حضور در جاده ها محتاط می کرد. عبور و مرور در جاده های کردستان نیز خود حکایت خاصی داشت و باید در ساعاتی صورت می گرفت که نیروهای تامین جاده ها استقرار می یافتند و این نیروها نیز از صبح تا غروب آفتاب می آمدند و در هنگامه تاریکی وقتی که نیروهای تامین دیگر همدیگر را نمی دیدند، اتومبیلی نظامی آنها را جمع می کرد. امتداد جاده ها پر بود از پایگاه هایی که شامل برجکی بود و چند نیرو در آن استقرار داشتند. و روزها ماشین های نظامی هر چند صد متر یکی دو نفر را به نگهبانی از جاده می گمارد تا جاده ها از حمله به اتومبیل ها عبوری توسط ضد انقلاب مسلح تامین شود و گروه های ضد انقلاب موفق به کمین و یا توقف اتومبیل های عبوری نشوند، گروه های ضد انقلاب که زیر بلیط حزب بعث صدام فعالیت می کردند وقتی در جاده ایی کمین می زدند، نظامیان که هدف و سیبل اولیه بودند و مردم عادی را هم سرکیسه می کردند و از آنان به قول خود کمک مالی (یارمتی) البته با زور اسلحه می گرفتند و اینجا وقتی لوله تفنگ کسی به سوی شما گرفته شود، یارمتی که چه عرض کنم خیلی چیزهای دیگر را هم بی هیچ مقاومتی خواهند گرفت.
معلم شهید مصطفی کیپور فرزند یزدان
از غواص های واحد اطلاعات و عملیات - شهادت کربلای 4
کلاس دوم راهنمایی را تازه چند روزی بود که در مهرماه سال 1364 شروع کرده بودیم که به جبهه اعزام شدیم، و در جبهه با این همه وقت آزاد، راحت می شد، هم جنگ کرد و هم ادامه تحصیل داد، یعنی کتاب های درسی را از واحد تبلیغات تیپ گرفت و با اتکا به خود و کمک همسنگران مان که بعضا در میان آنها دانشجو، معلم و سطوح بالاتر تحصیلی هم زیاد یافت می شد، ادامه تحصیل دهیم و در راه امثال شهید مصطفی کیپور [2] زیاد بودند تا شروع کرد و ادامه تحصیل داد و خواند و جلو رفت، زیرا مسولین آموزش و پرورش در دولت وقت هم با جبهه خیلی همکاری می کردند و این امکان را برای هر رزمنده ی متقاضی ادامه تحصیل در جبهه فراهم کرده بودند، تا فصول امتحانات، در هر نقطه که باشند حتی خط اول جنگ،آنان نیز بتوانند به همراه دیگر دانش آموزان عادی در سطح مختلف تحصیلی در کل کشور، در امتحانات کلاس های خود شرکت کرده و جلو بروند، اما انگار ما در دنیای جدید خود، نیازی به ادامه تحصیل احساس نمی کردیم، و شاید جنگ را آنقدر طولانی می دیدیم که بازگشتی برای خود به زندگی عادی تصور نمی کردیم و این جا نیز از شما جنگ می خواستند و جنگ هم با سواد و بی سواد نمی شناخت و همه در یک سطح و رزمنده تلقی می شدند و رتبه بندی درجه و... وجود نداشت، که به ملزومات آن بیندیشیم، و یا اینکه ما احتمال بازگشتی نمی دادیم و... که به ادامه تحصیل اقدام کنیم.
معلم شهید مصطفی کیپور فرزند یزدان
از غواص های واحد اطلاعات و عملیات - شهادت کربلای 4
لذا من هرگز از این امکان استفاده نکردم و تا سه سالی که در جنگ بودیم، همان دوم راهنمایی ماندم، تا این که در سال 1368 بود که با پایان جنگ از جبهه اخراج شدیم و بازگشتیم، و اولین اقدامم پس از بازگشت مراجعه به مدارس ایثارگران و شروع به ادامه تحصیل در سال دوم راهنمایی بود، با این تفاوت که به علت تفاوت سنی با ورودی های سال دوم راهنمایی در این سال، دیگر ما رزمندگان نمی توانستیم، با دانش آموزان عادی در یک کلاس نشسته و ادامه تحصیل دهیم و این مجتمع های آموزشی ایثارگران در واقع همان مدارس شبانه بزرگسالان بود که مخصوص رزمندگان بود.
اما اینکه مدت هاست که در این مقری در نزدیکی سقز حضور داشتیم و کاری انجام نمی دادیم، انگار پیش از موعد مقرر و بدون حساب و کتاب ما را به اینجا آورده بودند، نه تمرینی و نه آموزش به خصوصی در کار بود و نه صبحگاه و ورزشی، نه پیاده روی های آموزشی شبانه و... حالت قرنطینه بودیم و انگار کسانی دیگری فعال بودند و ما هم مثل فرماندهان خود، در انتظار حاصل کار آنها؛ همینطور هم بود نیروهای ما به صورت محدود در خصوص خط مقدمی که باید روی آن کار می کردیم، بررسی ها را شروع کرده بودند، بعدها به مرور متوجه شدیم عملیات باید در نقطه ایی خارج از مرز ایران و در خاک عراق در مقابل روستای "بیژوه" در بخش "آلان" سردشت انجام می گرفت، اخبار قطره چکانی می رسید و دارندگان این اطلاعات از گفتن آن تا موقع حرکت به سوی آنجا خودداری می کردند و به قول خودشان حیطه بندی اطلاعات اجازه نشر آن را نمی داد، البته این درست هم بود زیرا جامعه ما در آن شرایط مثل یک دهات کوچک بود که کوچکترین خبری مثل نم که در پنبه پیش می رود، منتشر می شد و بعضا در ارتباطات دوستانه به دیگر واحدها و گردان های رزمی و سپس از طریق تلفن به شهرستان ها هم می رسید، لذا خود ما هم اصراری به دانستن نداشتیم و خود را به فرماندهان سپرده بودیم که هر موقع صلاح دانستند بگویند و یا عملا کوس حرکت بزنند تا متوجه حرکتی بشویم. طمع جواسیس دشمن را در بین خود در عملیات شکست خورده کربلای 4 با پوست و خون خود چشیده بودیم و دیده بودیم که در صورت اطلاع دشمن از حرکات ما چه بلایی به سر ما خواهد آمد.
حمل بار به جبهه و بردن مجروحین از طریق هوانیروز
نمی دانم چرا، منطقه بیژوه جایی بود که برای من یادآور مقر خشن و اسارتگاه نیروهای ما در زندان "دوله تو" بود، جایی که نیروهای ما را ضد انقلاب شکنجه های سختی داده بودند، و اخبار تکان دهنده این خشونت زبانزد شده بود، گروه هایی با مشی سوسیالیسم و کمونیسم که در قصاوت گوی سبقت را از منافقین و داعشی های کنونی ربوده بودند، این از بیسوادی و بیشعوری نیروهایی است که خود پیاده نظامند و با پیاده نظام طرف طرف مقابل خود به وحشیانه ترین وضع برخورد م کنند و آنان را زجرکش می کنند، حال آنکه پیاده نظام همیشه پیرو دستورات مقام های مافوق خود است و البته مقامات در دو طرف همیشه حتی اگر همدیگر را به اسارت هم بگیرند شان یکدیگر نگهداشته و مسایلی را در مورد رقیب در تله گرفتار آمده رعایت می کنند، مجریان و پیاده نظام و مجری دستوراتند،و بالاترین هدفی که در ذهن خود داشته باشند، اهدافی ملی، آرمانی و یا مذهبی است و آنان در واقع تابع دستور نظامات اداری و یا مقامات مافوقند، و تنها چنین محرک هایی است که آنان را به حرکت در می آورد، این اهداف کلی است و ناپسند و ناروا نخواهد بود و اگر هم باشد، مستوجب این همه ظلم در حق آنان نیست، ما وقتی از دشمن اسیر میگرفتیم دیگر هیچگاه شکنجه و یا کشتن او نظر نداشتیم، که این را مساوی ظلم و قتل دانسته و خود را در این صورت قاتل و ظالم تلقی می کردیم، ولی در مقابل ما دشمنانی بودند که به این الفبای مبارزه هم آشنایی و معرفت نداشتند لذا اسرای ما را به بدترین نحو مورد شکنجه و کشتار قرار می دادند، حکایت 175 غواص ما در عملیات کربلای چهار به دست دشمن افتادند و زنده زنده در خاک شدند و یا اسرای ما در همین زندان دوله تو از این قسم بودند.
بعد از مدت ها حضور در اطراف سقز بالاخره شیپور حرکت زده شد، به سوی سقز حرکت کردیم و بعد جاده بانه را در پیش گرفتیم، تمام این مسیر برایم دیدنی بود، کوه های سر به فلک کشیده که البته در پس هر پیچ جاده ایی منتظر کمین مزدوران دشمن بودیم، در پای هر قله ایی انتظار به رگبار بسته شدن از بالا را داشتیم، اما طبیعت آن آنقدر زیبا بود، چشمه های آب که در کنار جاده دیده می شد و...، بالاخره به بالای گردنه ایی رسیدیم و سرازیری آغاز شد که از همان بالا شهر زیبای بانه دیده می شد، مسجدی در نزدیکی های سپاه بانه مقصد نماز استراحت مختصر ما بود، این مسجد پشت اداره پست شهر بانه قرار داشت، نمازی در آنجا خواندیم و استراحت کمی کردیم و باید باز حرکت را ادامه می دادیم جاده ایی به سمت سردشت ما را به سوی منطقه مذکور هدایت می کرد، و در نهایت با گذر از روستای آلوت (Alut) و سپس چومان و گذر از پلی که بر رود زاب کوچک (یا همان زاب صغیر) زده اند و به پل سیدالشهدا شهرت دارد، وارد خاک عراق می شدیم و به سوی شمال حدود 10 کیلومتر پیش رفتیم و تا نزدیکی های روستای بیژوه (Bejve) که از این سو در خاک عراق می توانستیم آن روستای ماسوله شکل را در ساحل ایرانی و مقابل رودخانه چومان به خوبی ببینیم که در دامنه دره ایی خود نمایی می کرد. یعنی درست در مرز استان آذربایجان غربی و کردستان که در واقع بیژوه اولین روستای استان آذربایجان غربی از سوی جنوب و در حاشیه مرز است.
ابتدا در جایی که به مقر گردویی معروف شد، مستقر شدیم مکانی شیب دار در دامنه کوه که به علت تعدد درختان گردو در آن و استقرار چادرهای نیروهای رزمی و پشتیبانی تیپ 12 در آن، توسط ساکنانش بدین نام مشهور شد، البته با حضور و گسترش تعداد گردان ها، و واحدهای پشتیبانی رزم، و استقرار نیروهای ستاد فرماندهی تیپ در این نقطه، و اقدامات واحد مهندسی برای ادامه جاده به سوی منطقه ایی که باید روی آن عملیات می کردیم، از مقر گردویی تا آنجا چیزی حدود پانزده کیلومتر راه بود، نیروهای واحد به دره ایی جلوتر منتقل و به صورت منفرد و اختصاصی در آن جدای از نیروهای تیپ مستقر شدند که "به دره بقاع" [3] شهرت یافت، دره ایی کوچک اما جمع و جور و امن در مقابل بمباران های هوایی دشمن.
اینجا دیگر زندگی در سنگر معنی نداشت، زیرا شدت بارش ها که گاه تا 72 ساعت بارش مداوم را هم می توانستیم ببینیم، و همین امر باعث شده بود تا سطح آب بالا بوده و کندن شیب ها برای درست کردن یک سطح صاف برای سنگرسازی در دل کوه باعث می شد که چشمه های جاری زیر سطح زمین بیرون زده و عملا سنگر سازی را با مشکل مواجهه می کرد، لذا بیشتر در چادرها زندگی می کردیم و آن هم باز مشکل داشت زیرا با هر بارندگی همیشه آب های جاری زیراندازها را خیس می کرد و زندگی در چادرها را هم غیر ممکن می نمود و...
با استقرار در دره بقاع کار شناسایی ها هم شروع شد کالک ها و نقشه های نظامی منطقه پیش کشیده شد و ابتدا کار روی نقشه آغاز شد، اینجا باید روی قله ایی عملیات می کردیم که "گرده رش" [4] نام داشت که در پای آن و در همان نزدیکی ها، رودخانه چومان از ایران می آمد و با آب های رود "قلعه چولان" به هم اتصال می یافت و زاب کوچک را تشکیل داده، و بعد از پرآب کردن دریاچه سد "دوکان" در دل ایالت آشور که اینک بخشی از خاک عراق را ساخته است، ادامه می یافت تا خود را به دجله رسانده و عاشقانه و رقص کنان درغلتد و خود را به دامن پر مهر خلیج پارس برساند. این جا ما می خواستیم جبهه ایی را باز کنیم و ادامه اش دهیم تا خود را به سلیمانیه برسانیم و حال که بصره را نتوانستیم بگیریم، در گوشه ایی دیگر از سرزمین های سابق سرزمین پارس پیش رویم که اینک از ما جدا افتاده اند.
از مرداد تا آبان ماه 1366 ما وقت داشتیم تا هم از جنوب به شمال نقل مکان کرده و مستقر شویم، و هم خود را برای انجام عملیات آماده کنیم، چهار ماه زمانی بود که همه اقدامات لازم برای انجام عملیات نظامی باید صورت می گرفت و مهیای عملیات باید می شدیم، ابتدا نقشه خوانی منطقه، سپس مطالعه قله گرده رش از مناطق اطراف آن، و در نهایت اعزام برای حضور در مسیری که باید ما را به پشت سیم خاردارهای دشمن می رساند، تا عملیات را آغاز و به فتح قله اقدام نماییم، هیچ قله ایی در آن نزدیکی ها بلند تر از گرده رش در اختیار ما نبود تا بر آن ایستاده و استحکامات دشمن را بر قله گرده رش تحت نظر بگیریم، اما قلل کوچکی در اطراف بود که تنها می توانست ما را در این راه کمک کند، یکی از آنها ارتفاع ژاژیله [5] است که در پای گرده رش قرار دارد و تا حدودی می توانستیم قسمت هایی از مسیر خود به به سوی فتح قله گرده رش را از اینجا رصد کنیم، به همین دلیل چند روزی را روی این ارتفاع حضور یافتیم و سنگر کنده و از آنجا با دوربین اقدامات لازم را انجام دادیم، در آنسوی روستای بیژوه و رودخانه زاب کوچک، قله ایی بود که در اختیار دوستان تکاور ارتش بود، به آنجا هم سر زدیم و نامحسوس، مناطقی را که باید عملیات می کردیم و از این ناحیه بسیار دید خوبی هم داشت را زیر نظر گرفتیم، دوستان ارتش هم به خوبی در این رابطه سرویس لازم را دادند، آنان تشکیلات، افکار، رفتار و... خاص خود را داشتند و یگان های آنان از این سو مقابل گرده رش موضع گرفته بودند، و از مرزهای ما در مقابل هجوم احتمالی دشمن محافظت می کردند، آنها هم گاه گرفتار مین گذاری ضد انقلاب در جاده های منتهی به خط مقدم می شدند و باید در دو جبهه می جنگیدند، یکی گروه های ضد انقلاب کرد و دیگر دشمن بعثی که چشم به خاک ما داشت.
البته دشمن هم همین وضع را داشت، آنها هم در دو جبهه می جنگیدند یکی با ما و یکی با گروه های کرد مخالف خود، از جمله "اتحادیه میهنی کردستان عراق" به رهبری جلال طالبانی، لذا دوستان ارتش هم می گفتند که هر روز جاده را از این لحاظ چک می کنند تا دچار مین های جاده ایی نیروهای نفوذی مزدور دشمن بعثی نشوند، دوستان ارتش در نوع نبرد، سلاح، استقرار و... با ما کاملا متفاوت بودند و تقسیم کار منظم و حرفه ایی، از مشخصات کار آنان بود که در این حضور و نشست و برخاست من با بخشی از تفکرات، منش، مشکلات و روش آنان برای جنگ، برای اولین بار آشنا شدم.
بخش دیگری از شناسایی های ما حضور تیم های شناسایی برای مسیر یابی برای حمله به قله ایی بود که فکر می کردیم با گرفتن آن راه ما به سوی اهداف بزرگتر از جمله نزدیکی و تسخیر سلیمانیه باز می شود، اینجا در کوهستان یک احساسی داری و آن این که وقتی قله ایی در مقابل شما قرار دارد، فکر می کنی با فتح آن کار تمام شده است ولی زهی خیال باطل، با هر فتحی، قله ایی بزرگتر در مقابلت سبز خواهد شد که تسخیر آن کمتر و راحتر از این نخواهد بود، اما تا تجربه کردن اولین قله، اکنون این گرده رش بود که در مقابل ما مثل یک کوه عظیم و ترسناک ایستاده بود و بلندای خود را به رخ ما می کشید و فتح خود را سخت می نمایاند.
پل ساخته شده بر روی رود قلعه چولان پای گرده رش بعد از نصر 8
ولی برای رسیدن به اهداف مهمتر نباید از سختی ها نترسید و باید برای رساندن خود به قله و فتحش، حمله آخر را آغاز کرد هر چند ممکن است خسته باشی و دشمن مستقر و سرحال، و ما به دنبال راهی بودیم تا نیروهای گردان را برای حمله آخر به جایی برسانیم که بتوانند گام آخر و یا خیز اخر را در کمترین زمان ممکن و با کمترین خستگی و با قدرت تمام به انجام برسانند، و در این مسیر ما چند عملیات شناسایی شبانه را بدون ایجاد حساسیت به انجام رساندیم، شرایط هم خطرناک بود زیرا گزارشاتی از استفاده دشمن از رادار رازیت [6] در این قله حکایت می کرد که او را به کشف و شناسایی ما در تاریکی شب هم حتی کمک می کرد و این نشان می داد که گرده رش برای دشمن خیلی مهم بود، که از تمام امکانات فنی و نظامی و نفرات برای حفظ آن سرمایه گذاری کرده بود.
شب که تاریکی خود را گسترش می داد سوار وانت تویوتا می شدیم و خود را به مقابل روستای دزلا (Dazla) می رساندیم، جایی که جاده سازی ها از میان گورستان آن روستا گذشته بود، و قبور را در برخی از موارد شکافته و در شیب جاده قبرهایی دیده می شد که مثل غاری سنگی دارای دیواره و سقف سنگچین است و استخوان های فرد دفن شده، از این سوراخ و قبر شکافته شده، پیدا شده بود، اینجا از اتومبیل پیاده می شدیم و در یک ستون به سوی رودخانه قلعه چولان حرکت می کردیم و در ته دره رودخانه کوچکی در جریان بود که عمق آن تا زیر زانو بود و لذا پوتین های خود را پا در آورده، و نخ های آن را به هم گره زده و به گردن خود می آویختیم و سپس شلوارمان را هم تا بالای زانو گرد کرده و بالا زده از رودخانه با پای برهنه عبور می کردیم، و در آنطرف پاها را خشک کرده و جوراب ها را به پا می کردیم و پوتین ها را دوباره پوشیده دره را به سوی یال شرقی گرده رش بالا می رفتیم و تا نزدیکی های قله باید می رفتیم و بعد از بازرسی مسیر، قبل از صبح شدن و روشن شدن هوا باید دوباره باز می گشتیم، مهمترین ترسی که وجود داشت این بود که به وسیله رادار رازیت شناسایی شده و برایمان کمین بفرستند و دستگیر شویم، ولی خوشبختانه یا تکنولوژی کارایی لازم را نداشت و یا نیروهای بکاربرند آن دقت لازم را نداشتند، و یا این که می دیدند و نادیده امان می گرفتند، خدا می داند به چه دلیل ولی آنها نتوانستند ما را شناسایی کنند، و کار شناسایی راه های مناسب و منتهی به قله برای عملیات به پایان رسید.
از عملیات پد غربی جزیره مجنون (30/4/1366) تا شروع این عملیات (29/8/1366) که به عملیات "نصر 8" مشهور شد، ما چهار ماه فرصت داشتیم که از جنوب به جبهه های مواجهه با دشمن در شمال نقل مکان کرده و مستقر و کارهای شناسایی و مقدمات رزم را انجام داده و آماده ساعت صفر حمله گردیم، و این ها به صورت برنامه ریزی شده جلو رفت و شب عملیات فرا رسید، برای رساندن نیروها به مکان حمله و خیز آخر بین 5 تا هشت ساعت پیاده روی در پیش بود و این را باید با پای حرکتی نیروهای گردان می سنجیدیم که و پیش بینی های لازم را می کردیم و در این مدت باید نیروها خود را به پای سنگرهای دشمن در بالای گرده رش می رساندیم، در این مسیر عبور از رودخانه قلعه چولان هم خود مصیبت خاص خود را داشت زیرا ارتفاع آب رودخانه بالا آمده بود و دیگر اینطور نبود که با در آوردن پوتین و بالا زدن شلوار، کار حل شود، آب بالا آمده بود و تا روی شکم باید در برخی از جاها در آب فرو می رفتیم. با همه این تفاسیر از رودخانه قلعه چولان گذشتیم و از تاریکی شب تا نزدیکی های سحر وقت داشتیم که از دامنه گرده رش بالا برویم، تا با این حمله و بعد از فتح قله گرده رش، از رود قلعه چولان عبور کرده باشیم و راه برای پیشروی به سوی شهر سلیمانیه را از طریق جبهه شمالی باز کنیم.
ساعت از نیمه شب گذشته بود که در آخرین نقطه ممکن در نزدیک ترین نقطه ممکن به دشمن بودیم و آماده که خیز آخر را برداریم، باید بی صدا و حرکت اضافی منتظر رسیدن زمان حمله می شدیم، زمانی که با رسیدن دیگر یگان ها به نقطه حمله و آمادگی جمعی، از سوی هماهنگ کننده حمله در قرارگاه اعلام و دستور حمله صادر می شد، همینطور که نشسته بودیم و منتظر اعلام زمان هجوم بودیم زیر پایم کمی لیز خورد و مقداری از شن و خاک از دیواره کوه کنده شد، یهو دیدم مثل شبرنگ های فسفری که برای شاخص های آتش بارهای توپخانه که در شب می درخشیدند، اینجا و در زیر خاک نقاط کوچکی با همان رنگ فسفری شدید می درخشند، ابتدا شک کردم که ممکن است این ها ناشی از موادی باشد که به عنوان سنسور عمل کرده و حضور ما را در این نقطه مشخص خواهد کرد، ولی بعد از کمی بررسی متوجه شدم این ها کرم های شب تابی هستند که با بهم خوردن خاک بیرون آمده و در دل شب اکنون نور می دهند، خیلی برام شگفت آور بود، رنگ فسفری بسیار زیبا و دل انگیزی داشتند، نوع مصنوعی آن را در کنار دستگاه های خمپاره انداز دشمن در فاو که اینک به دست ما آفتاده بود، دیده بودم، ولی اکنون یک شبتاب فسفری طبیعی را می دیدم که از شفافیت و نور بیشتری به صورت طبیعی برخوردار بود.
یکی از اعضا گردان قاطریزه
ساعت به یک شب نزدیک می شد ولی هنوز خبری از حمله نبود، تا اینکه فرمانده هان دسته به جنب و جوش افتادند و انگار فرمان حمله در حال صدور بود و درست در ساعت یک و ربع بعد از نیمه شب بود که فرمان حمله صادر شد و یورش آخر آغاز گردید و دشمن در کمترین زمان ممکن تسلیم یورش برق آسای ما شد و نیروهای ما وارد خطوط دفاعی آنان در نوک قله شدند و حال باید از چپ و راست به پیشروی خود ادامه می دادند. لحظات سختی که جنگ به اوج خود می رسد، و هر شکست و پیروزی در این لحظات اساسی است.
دسته ها و گروهان ها یکی پس از دیگری وارد خطوط دشمن می شدند و در داخل کانال های ساخته شده در روی کوه توسط دشمن پیش می رفتد، بچه های گردانی که وارد عمل شده بود از شاهرود بودند نبردها که کمی فروکش کرد ما هم به دنبال گردان به خطوط دشمن پا گذاشتیم، و تا هوا روشن شود از دستور بازگشت فرماندهی واحد تخطی کرده و ما هم همانجا ماندیم، زیرا همیشه مسولین واحد تاکید داشتند که نیروهای شناسایی بلافاصله بعد از درگیر شدن نیروهای گردان عمل کننده، باید باز گردند و این پایان ماموریت ما بود، ولی نگرانی برای نتایج و کنجکاوی های معمول نمی گذاشت که به این راحتی بعد از این همه، صحنه نبرد را به راحتی ترک کنیم و برگردیم، من به تعدادی از سنگرهای دشمن سری زدم و از تاسیسات آنان بازدیدی کردم و از سمت راست جبهه ایی که گشوده شده بود پیش رفتم و در سرازیری پشت جبهه آنان کمی جلو رفتم دیدم بهترین جا برای حمله متقابل دشمن از همین امتداد جاده ایی بود که خود دشمن از آن برای تدارک نیرو و تجهیزات در روی قله استفاده می کرد؛ و با روشن شدن کامل هوا دیگر ایستادن میسر نبود و دلمان مثل سیر و سرکه می چوشید لذا از همان مسیری که آمده بودیم، برگشتیم.
خداوند عنایت خود را شامل بچه ها کرده بود و نیروهای عمل کننده در این عملیات به اکثر اهداف خود دست یافته بودند، از این لحاظ می گویم نیروهای عمل کننده، برای این که در این عملیات تیپ ما تنها نبود و تیپ و لشکر های دیگری هم روی نقاط دیگری از این قله عملیات کرده بودند که هر کدام مسولیت تسخیر قسمتی از آن راه به عهده داشتند، گرده رش در واقع یک قله نبود بلکه از چند قله تشکیل می شد مثلا در یال شمالی بچه ها نتوانستند کار را به اتمام برسانند. عملیات ها که در شب اول به پایان می رسد، مهمترین کار بعدی حفظ مناطق تسخیر شده و پاسخ به حملات متقابل دشمن است و این کار هم خود نیرو می خواهد و امکانات؛
مهمترین مشکل ما بعد از شب اول عملیات نصر 8، عدم وجود جاده ایی بود که تجهیزات و مهمات را برای پشتیبانی به قله برساند، زیرا رودخانه قلعه چولان هم پر آب شده بود و عبور از آن مشکل شده بود و اگر عبور هم می کردی فایده ایی نداشت زیرا جاده ایی در ادامه در کار نبود، یکی از بخش های بسیار فعال تیپ در این زمینه مهندسی رزمی بود که از همان ابتدا که آمده بودیم مرتب در حال جاده سازی بودند و تا قبل از عملیات جاده سازی ها در مناطق پشت تقریبا تکمیل شده بود، ولی اتصال این جاده ها به جاده های دشمن خود کاری بود که باید انجام می گرفت، ولی نیروهای عمل کننده نمی توانستند به دشمن بگویند صبر کنید تا جاده ها تکمیل شود، همه می دانستند که این کار هم وقت زیادی خواهد می گرفت، اما چاره ایی جز مقاومت نبود
تا قبل از این که جاده ها ساخته شود، مهمترین وسیله تدارک دیده شده برای حمل غذا و مهمات برای پشتیبانی نیروها در خط مقدم گذشته از چند هلی کوپتر که از طریق هوایی چند بار ما را تدارک کردند، حضرات قاطرهایی بودند که از قبل پیش بینی شده بودند، و ما به اینها می گفتیم "گردان قاطریزه" انصافا هم این حیوان خیلی مفید و صبور و مظلومی بود، از طرفی تیمار این نوع حیوانات در نوع خود تخصص خاصی را می طلبید، بستن بار بر روی تنش، رعایت مقدار بار از طریق محاسبه میزان مسیر و شیب و...، بستن یراق الات از جمله پالون و... همه و همه نیاز به انسان هایی دلسوز و آشنا به کار با این حیوانات داشت، که در مرحله نخست قدر وجود این حیوان منحصر به فرد را در این شرایط بداند، و دوم این که به خوبی از آن استفاده کند تا هم نیروی این حیوانات گرانبها در آن شرایط هدر نرود و هم زیادی از آن حیوانِ بدون جایگزین کار نکشند و از خطرات نیز آنها را حفظ کنند، قاطرها از جفت گیری الاغ و اسب بدست می آیند، حیواناتی کاری و قدرتمند که کار با آنها نیز ظرایف خود را دارد و حالا این حیوانات که تولید و تکثیر آنها خود کاری سخت است، دست بچه رزمنده هایی افتاده بود که الفبای کار با آنها را هم نمی دانستند، ما که داشتیم از گرده رش بعد از عملیات باز می گشتیم این حیوانات هم از همان مسیرهای مالرو [7] که ما دیشب آمده بودیم، با کوله باری از مهمات و... در حال صعود بودند، تا غذا و مهمات را به نیروهای عمل کننده در بالای گرده رش برسانند، اما بعضا دیده می شد که بار اضافی دارند و یا بار را به طرز مناسبی روی بدنش نبسته اند، و طوری روی این حیوان بسته اند که در حین حرکت به نقاط متحرک تنش برخورد دارد، و موجب سایش پوست تن این حیوان می شود، دلم خیلی برایشان سوخت زیرا این حیوان نه فریادی برای اعتراض کردن دارد و نه زبانی برای شکایت، که درد خود را بگویند و با همین وضع بالا می رفتند، من یکی دو مورد را به تیمارگران شان اشاره کرده و درخواست کردم به وضع شان برسند ولی مگر این موارد یکی دو تا بود که بتوان آن را درست کرد، دلم خیلی به درد آمد که اینها در این شیب زیاد دارند بار زیادی را هم بالا می برند و در عین سنگینی که باید تحمل کنند، پالان نازک شان باعث شده بود گوشه ها جعبه های مهمات هم به تنشان برخورد کند و با هر قدم که بر می دارند سایش دایمی را روی زخم هایشان نیز داشته و تحمل کنند، تا به قله برسند، البته تیمارگران این قاطرهای هم تقصیری نداشتند، و کسانی بودند که نه اسب دیده بودند و نه الاغ و نه قاطر و از ملزومات استفاده از این حیوانات بی خبر بودند، ولی درک یک زخم مربوط به سایش بار روی بدن و یا شل بستن یراقات پالان و... که دیگر چیزی نبود که کسی آن درک نکند، فقط کمی توجه به زیردست می تواند این موضوع را نشان دهد، زیرا همین یراقات را ما هم به نوعی روی تن خود می بستیم و قبل از حمله ساعت ها با وسواس تمام بند کوله و فانوسقه و کمربندهای مربوط به سلاح هایی را که می خواستیم با خود حمل کنیم را روی بدن خود تنظیم می کردیم و یا در روزهای آموزش و تمرین، بستن آن را در وضعیت های مختلف چک می کردیم که مثلا در حالت دویدن کلاشنیکف خود را کجای بدن خود آویزان کنیم که موقع حمله و یا دویدن و نشستن و راه رافتن بدن ما را مورد اصابت خود قرار نده و ساییدگی و زخم برایمان ایجاد نکند و این برای این حیوانات هم کاملا صدق می کرد، زیرا روی تن این حیوانات هم تجهیزات به همین صورت باید با وسواس بسته می شد تا حملش برایشان آسان و بی خسارت باشد.
نمای بالایی از قله گرده رش و خطوط مین گذاری شده آن
من پالون دوزها را در شهرمان دیده بودم و این که هنرمندانه چطور لایه زیرین پالان را از نمد و یا پارچه نرم می گرفتند و رویه خارجی آن را از قالی کهنه هایی درست می شد خود در جای خود کاری هنری و هوشمندانه بود و در این بین نیز مواد نرمی شامل نمد، پشم، لباس کهنه استاتید فن داخل پالون قرار می دادند تا همین امر سنگینی بار را روی تن حیوان کاهش دهد و مثل تکیه گاهی مناسب بار را از بدن حیوان دور کند و خطر برخورد بار را با نقاط متحرک بدن حیوان که در زیر بار قرار دارد، کم کند، قسمت های داخلی پالون را چنان از پشم کهنه و... سفت می ساختند که سفتی بار را گرفته و از سرایت آن به تن حیوان جلوگیری نماید، با این پالان ها سفتی و سنگینی بار را حیوان روی پشت خود احساس نمی کرد، اما متاسفانه محتوای پالان های این حیوانات از کاه بود و علاوه بر آن از حجم مناسبی برای دور کردن بار از بدن حیوان برخوردار نبود، این حیوانات سنگینی بار را زیر این پالان های شل و نازک احساس می کردند و هم در حین راه رفتن محل های تلاقی بین جعبه مهمات و ران عقبی حیوان وجود داشت باعث سائیدگی پشت شان می شد، و این نشان می داد که در این خصوص دقت کافی نشده بود و وضعیت رقت باری را برای حیوان رقم می زد،
گذشته از این که تیمارگران این حیوانات آنها را برای چرا رها می کردند و این حیوانات که از میادن مین کار گذاشته توسط انسان ها بی خبر بودند، در حین چرا روی مین می رفتند و پایشان قطع می شد و در اینجا حق و انصاف این بود، که حال که در چنین شرایطی آنان را به کار گرفته ایم، حداقل مورد درمان قرار گیرند، ولی رها می شدند و... خلاصه بار ظالمانه جنگ را روی تن حیوانات یکی در اینجا و یکی در هور عظیم دیدم حیواناتی که بی گناه بودند و زیر پای ما انسان های جنگ طلب از حیوان وحشی تر، که اکنون آتش و خون بین ما در جریان بود داشتند، له می شدند و حتی توان فریاد کردن این ظلم و اعتراض کردن به وضع خود را هم نداشتند.
ما که پایین رسیدیم بچه های مهندسی رزمی در حال احداث جاده ای دسترسی و از جمله پل بر روی رودخانه قلعه چولان بودند. کار ساخت پل بر روی رودخانه در جریان بود، ولی با زدن پل کار حل نبود زیرا باید در یک شیب بسیار زیاد جاده ایی نیز به سوی قله کشیده می شد که واقعا کار خارق العاده و بسیار وقت گیری بود. به مقر خود که رسیدیم اخبار دیگر مناطق درگیری هم رسید و متوجه شدیم که از همان ابتدای کار عناصر باقی مانده دشمن خود را جمع و جور کرده و به نیروهای 57 ابوالفضل ما پاتک زده اند و مقداری هم آنها را به عقب رانده اند و قرار شده بچه های لشکر ویژه شهدا به کمک آنان بروند. علاوه بر آن لشکر هفت ولی عصر هم با نیروهای لشکر 21 امام رضا در این عملیات ما را همراهی کرده اند.
طبق معمول با بالا آمدن خورشید بمباران ها هم شروع شد، و این طبیعی هم بود، بالاخره در شب دوم دیگر نیروها و از جمله بچه های لشکر ده سید الشهدا کار مناطق باقی مانده از گرده رش را پاکسازی کردند و کار تسخیر آن به پایان رسید و با رسیدن نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق که در حال جنگ با نیروهای صدامی بودند، کمی فشار دشمن روی گرده رش کم شد و آنها عملیات خود را در روز سوم روی ارتفاع ویولان آغاز کردند و همین شد که عملیات نصر 8 که به اهداف خود رسیده بود، تثبیت آن آغاز شد و دشمن به آنها مشغول شد و در طی یک هفته شرایط عادی تر گردید و دشمن تن به شکست داد.
رودخانه قلعه چولان در پای گرده رش
با گرفتن گرده رش جای پای مناسبی برای پیش روی در مسیر شمال شهر سلیمانیه باز شد و عملیات های بعدی هم این پیشروی قله به قله را نشان داد. اکنون مهمترین کاری که وجود داشت وصل کردن خطوط راه خودمان به مناطق به تصرف در آمده بود، که دیواره و شیب قله گرده رش به سمت ایران بود و شیب آن بسیار زیاد، و در این شیب مهندسی در حال ساخت یک جاده زیگزاک، بود. یکی از سربازان مهندسی رزمی تیپ ما کار خارق العاده ایی را انجام داد و یک بلدزر غنیمتی از دشمن را از شیب بسیار تندی به پایین گرده رش منتقل کرد، که وقتی من به مسیر طی شده آن نگاه می کردم با خودم گفتم که این مسیر را یک آدم پیاده هم نمی تواند حرکت کند شیب آنقدر زیاد بود که شاید پرت می شد، ولی این سرباز (پاسدار وظیفه) روی یک بلدزر سنگین دشمن نشسته و چنگک های شخم پشت بلدزر را پایین آورده بود و به حالت شخم کردن مسیر را به سمت دره صاف پایین آمده بود در حالی که مسیر شنی بود و هر لحظه احتمال درغلتیدن بلدزر چند ده تنی بود و این دستگاه اگر چپ می شد، هم راننده اش را زیر خود له می کرد و در پایین قله آهن پاره ایی مچاله شده در رودخانه قلعه چولان می افتاد، واقعا اگر دوربینی این عملیات را ثبت و ضبط می کرد شاید می توانست در کتب رکوردهای گینس ثبت شود، حرکت یک غول چند ده تنی در شیبی که اگر از پایین به بالا نگاه می کردی کلاه از سرت می افتاد.
جالب این که در این عملیات رادار رازیت موصوف هم به دست ما افتاد و معلوم نشد با این تکنولوژی چرا آنان موفق به کشف تحرکات ما نشدند و عملیات تقریبا غافلگیر کننده بود. این عملیات یک هفته به طول انجامید و دشمن تمام تلاش خود را کرد تا دوباره بر گرده رش مسلط شود ولی موفق نشد. عملیات نصر 8 از سحرگاه تاریخ 29/8/1366 با رمز یا محمد بن عبدالله آغاز و تا تاریخ 5/9/1366 ادامه یافت؛ بر شنگ قبور برخی از شهدای این عملیات که در مزار شهر شاهرود خفته اند، نوشته اند:
مسیری که برای فتح گرده رش بالا رفتیم و این جاده ایی است که
پرپیج و خم برای تدارک بر شیب آن ساخته شد
- بسیجی شهید سید موسی حکیمی شاهرودی فرزند فقیه مجاهد مرحوم حاج سید اسماعیل حکیمی شاهرودی، ولادت 1348، شهادت 29/8/1366 که در بلندی های گرده رش ماووت در منطقه عملیات ظفرمندانه نصر هشت به درجه رفیع شهادت نایل گردید روانش شاد و راهش پررهرو باد. حاسبوا قبل از تحاسبوا، قسمتی از وصیت نامه شهید: "بدانید .... کوس رحلت را زده اند و توشه را معرفی کرده اند، توشه برگیرید و بیدار باشید. اکنون که زبان ها آزاد و بدن ها سالم و عضوها در اختیار و جایگاه وسیع و مجال بسیار است، مرگ نرسیده عمل نمایید." .
214- شهید علی اصغر میر شاهی فرزند محمد تقی، ولادت 1340، شهادت 4/9/1366 که در عملیات نصر هشت ماووت به درجه رفیع شهادت نایل گردید. در مسلخ عشق جز نکو را نکشند، روبه صفتان زشت خو را نکشند، گر عاشق صادقی ز مردن نهراس، مردار بود هر انکه او را نکشند.
181- بسیجی شهید سعید محمدیون فرزند یدالله، ولادت 1345، شهادت 1/9/1366، که در عملیات بیت المقدس دو در منطقه گرده رش عراق به درجه رفیع شهادت نایل آمد. قسمتی از وصیت نامه شهید: "ای کسانی که تعهد اسلامی داده اید و خود را مسلمان و پیرو خط امام می دانید آگاه باشید که امروز روز آزمایش است و صحنه صحنه عاشورا" شوریده نباشد آنکه از سر ترسد، عاشق نبود آنکه زخنجر ترسد.
تصویر شهید سید ضیاءالدین شاهورانی
فرزند سید محمد، متولد 10/فروردین ماه/1347،
محل شهادت عملیات نصر 8 برای تسخیر قله راهبردی گرده رش،
در تاریخ 29/آبان ماه/1366 در منطقه عمومی ماووت عراق
شهید سید ضیا الدین شاهورانی از نیروهای واحد اطلاعات و عملیات تیپ 12 قائم آل محمد بود که من بیش از دو سال بزرگتر بود و به کسوت پاسداری در آمده بود و به جنگ اعزام گردید، من وقتی او را می دیدم، یاد مرحوم آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی می افتادم، صورتی داشت بدون ریش و به قول عوام کوسه، با سرخی در پوست صورتش که نشان می داد از اهالی مناطق سرد و کوهستانی آمده است، بیشتر وقت ها این سرخی در صورتش هویدا بود، با قدی کوتاه که استعداد چاق شدن را نیز داشت، ولی کنترل می کرد که زیاد سنگین نشود، زیرا در جنگ چالاکی حرف اول را می زند، همیشه طوری لباس می پوشید که انگار باید آماده باشد، مرتب و منظم لباس می پوشید، و با به پاکردن یک جفت پوتین، دیگر نیازی به هیچ چیز برای پیدا کردن یک شکل رسمی شدن نداشت، به لباس پاسداری مغز پسته ایی که داشت خیلی علاقه داشت و همیشه آن را با آرم پاسداری و کامل می پوشید، البته بدون کلاه آن، شلوارش بیشتر مواقع گت کرده و با جوراب کامل، انگار شیک پوشی را در این طرز لباس پوشیدن می دید، پاسداری آن روزها حکایت از مردانگی در مقابل دشمن خارجی بود و بسیار افتخارآمیز بود، و لذا پاسداران یک سر وگردن از دیگران احساس بلندی می کردند و شهید سید ضیا هم به این امر واقف بود، لذا علیرغم این که شوخ طبع بود و گاهی به جاده طنز می زد ولی همیشه حریم نگهدار بود و به زودی صحنه شوخی را پایان می داد. اُورکت پاسداری کرده ایی داشت که همیشه تمیز و اطو کشیده، در بسیاری از موقع ها روی شانه هایش مثل داش مشتی ها می انداخت و عادت داشت که آن را نپوشیده همیشه مثل شنلی روی شانه هایش حمل کند، و با خود داشته باشد. این شهید بزرگوار هم در عملیات گرده رش در حالی که تنها 19 سال بیشتر سن نداشت، به شهادت رسید. خدایش رحمت کند و یاد و خاطره اش همیشه زنده باد.
[1] - مقر قائمیه پادگان اصلی تیپ 12 قائم واقع در جاده درفول - شوشتر بود که به علت این که در ابتدای تحویل به ما در خرداد ماه 1365 سرزمینی بایر و فاقد هر گونه ساخت و ساز و یا آثار کشاروزی بود، و اسم خاصی هم نداشت به "سَر زَمین" مشهور شد که بعدها ساختمان ها، چادرها و نمازخانه هایی توسط گردان ها و واحدهای سازمانی مختلف تیپ در آن زده شد که گرداگرد این مساجد چادرهای گروهی نیروهای گردان ها نیز برپا شد و آن را به پادگانی تمام عیار تبدیل نمودند این مقر عقبه تیپ 12 قائم از ابتدای تاسیس در خرداد ماه سال 65 تا 1368 محسوب می شد که به شهر دزفول بسیار نزدیک بود و بچه کارهای خود را در این شهر پیگیری می کردند.
[2] - شهید مصطفی کیپور فرزند یزدان، اهل شهمیرزاد سمنان، متولد 1342 که در تاریخ 8/10/1365 در خلال عملیات کربلای 4 به شهادت رسید، این شهید بزرگوار که بعدها فهمیدم شغل معلمی را داشته است از جمله غواصان واحد اطلاعات و عملیات تیپ 12 قائم بود که در شب هولناک عملیات کربلای 4 طعمه اطلاع دشمن از عملیات ما شدند، این شهید آنقدر نرمخو و آرام بود که رفتار و سخنش موجب آرامش در انسان می گردید، بی شیله پیله، بی هر گونه غرور و نخوت ناپسندی که این روزها در بین بچه مسلمان ها دیده می شود و می خواهند همه افکار خود را به تو تحمیل کنند و خود را محور تمام پاکی و نیکی می دانند و همه را می خواهند مثل خود ببینند و به کمتر از این رضایت نمی دهند، اما امثال شهید مصطفی کیپور را انگار قبل از آوردن به جنگ و وارد کردن در خیل رزمندگان به خط کش تواضع و فروتنی کشیده بودند و همه را یک قد و یک اندازه کرده و لذا در خود برتری در مقابل یکدیگر نمی دیدند، و اینجا بود که بین من بچه کلاس دومی و او که معلم مسلم بود تفاوتی دیده نمی شد و در یک کلاس شرکت می کردیم و هر کدام به نوبت مسول تمیز کردن محل زندگی و شستن ظرف ها و... بی هر گونه احساس خود بزرگ بینی و توقع احترام بیشتر از حد، زندگی می کردیم، او هرگز منتظر نبود که با توجه به اینکه معلم است وقتی وارد می شود از جای خود شاگردی مثل من بلند شود و جایی خود را به او دهد، او انتظار نداشت که مَنِ شاگرد دوبار شهردار و مسولت تمیزکاری شوم و او یک بار، او حتی برای من شاگرد هم از جای خود بلند می شد و احترام می کرد، او حتی نخواست که درس خواندن را همه به ما تحمیل کند و آنجا همه آزاد بودند و معلم و شاگرد در کنار هم فخری به هم نمی فروختند و هیچ چیزی نشان برتری نداشت، الا تقوا که آن نیز از جبین اهل تقوا مشخص بود و نیاز به معرفی نداشت و کسی را انگیزه ایی برای خود نمایی و نشان دادن تقوای خود نداشت لذا او و من هر دو فارغ از سطح علمی و سنی در یک سطح دیده می شدیم. او به راستی فرزند خلف "یزدان پاک" بود، روحش شاد باد چقدر پاک و بی آلایش بود، این مرد.
[3] - نمی دانم چرا به این نام از آن نقطه یاد شده بود، ولی این نشان می داد که اخبار لبنان چقدر روی بچه های ما تاثیر روانی داشت که اینجا را به یاد دره بقاع لبنان که خیلی برای ایران خبرساز شد به این نام نامیدند.
[4] - "گرده" که به معنی گرد است و "رش" در فارسی از آرنج تا انتهای بازو می گویند، که به فارسی نام این قله به معنی "بازوی گرد" می توان معنی کرد.
[5] - ارتفاع ژاژیله در عملیات نصر 4 در خرداد ماه 1366 به تصرف ما در آمده بود و اینک در یک راهبرد قله به قله کار داشت پیش می رفت.
[6] - دولت فرانسه تعدادی رادار مراقبت زمینی با فناوری پیشرفته، دراختیار ارتش بعث قرار داد. این رادارها که ازنوع رازیت میتواند همه تحرکات و نقل و انتقالات زمینی نیروهای ما را تا شعاع 14 و 30 کیلومتری دقیقاً کنترل کند. این رادارها که مجهز به سیستم اندازهگیری و سنجش انعکاس امواج الکترومغناطیس است، در مواضع پدافندی نصب میشود و بهوسیله کلید تصفیه امواج، کلیه حرکتها را مانند تلویزیون مداربسته منعکس میکند. رادارهای مذکور که میتوان آنها را توسط نفر حمل یا روی اتومبیل نصب کرد، 70 کیلوگرم وزن دارند. رادارهای رازیت و راپیر قادرند اهداف ثابت را تا 14 کیلومتر و اهداف متحرک را تا شعاع 30 کیلومتر دقیقاً کنترل کنند. این دستگاهها که بهصورت خودکار عمل میکنند برای تجسس روی محورهای عملیاتی رزمندگان ما به کار میروند.
[7] - به مسیرهای گفته می شود که در اثر رفت و آمد طولانی آدم ها و حیوانات شان در یک مسیر معین و طولانی بر پیکره کوه ها ایجاد می شود که از دو کلمه مال (به معنی حیوان) و رو (ریشه رفتن) ساخته شده است. بعضی از این مسیرها قدمت باستانی دارند
ژاژیله قله ایی بر پای گرده رش
روستای دزلا پشت ژاژیله و در پای گرده رش
محل پیوستن رود چومان و قلعه چولان در پای گرده رش
که با هم زاب صغیر را می سازند و به سوی سد دوکان پیش می رود
محل پیوستن رود چومان و قلعه چولان در پای گرده رش
که با هم زاب صغیر را می سازند و به سوی سد دوکان پیش می رود
ازنمایی دیگر
- توضیحات
- زیر مجموعه: مطالب نویسنده
- دسته: لحظه نگار و یا سفر نگاشت
- تاریخ ایجاد در 27 ارديبهشت 1397
- بازدید: 12389