آزادی بستر زندگی انسانی و بنیان بروز انسانیت است

تنها در بستر آزادیست که انسان به بروز و بلوغ انسانیت دست خواهد یافت، بدون آزادی انسان هم انسان نخواهد شد. حتی حیوانات هم وقتی درمحیط طبیعی خود آزادند، همانی خواهند بود که باید باشند. آزادی از توسعه و پیشرفت هم مهمتر است، توسعه و پیشرفتی که به محدودیت آزادی بینجامد خود خسارتی جبران ناپذیر خواهد بود؛ انسان غرق در رفاه هم اگر آزادی اش سلب شود، آن رفاه برایش ارزشی نخواهد داشت؛ حتی حیوانات غرق در رفاه هم اگر آزادی نداشته باشند فایده ایی ندارند در بالاترین درجه رفاه همچون اسب های طویله سلطانی خواهند بود که بهترین خوراک و زین و یراق را دارند اما افسار و دهنی (که از جنس اعلاست) بر دهان و زینی پر ارزش بر پشتشان برای بار کشی خواهند داشت و مهمیزی زیبا بر پهلو آنان را رنج خواهد داد. هر مکتب و سیستمی که آزادی را سلب کند در واقع بنیان و بستر بروز انسانیت را تحدید کرده و ارزش اعتنا ندارد و خود خلاف مقصود خواهد بود، مکاتب باید تامین کنندگان بسترهای بروز انسانیت باشند و اگر نباشند خود انحرافی بیش نیستند.