ج.ا.ایران و حکمرانی منطقه ایی و جهانی در قرن 21
به نام حکمران کل - مورخ 16/2/1392 نشستی تحت عنوان "جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا : حکمرانی – منطقه ایی و جهانی در قرن بیست و یکم" در تالار حنانه دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار گردید. در این نشست علمی که از ساعت 14 الی 30/19 ادامه داشت اساتید محترم از نقطه نظرات گوناگون به بررسی موضوع مذکور پرداختند که خلاصه آن به شرح ذیل ایفاد می گردد :
دکتر مرندی (ریاست محترم دانشکده مطالعات جهان) : حکم اساس علم سیاست است. و امریکایی ها در سند حکمرانی جهانی از حکم یاد کرده اند. حمله اسراییل به سوریه و حمایت عربی- ترک علیه سوریه در کنار حمایت اسراییلی - امریکایی نشان می دهد که ساختار فعلی جهانی جوابگوی نیازهای ج.ا.ایران نیست. امروز در غرب استفاده از تلویزیون المنار جرم می باشد ولی همین فضا برای شیوخ وهابی که آدرس و تلفن مشخص دارند و از همان شبکه ها اعلام هم می کنند و حکم و فتوای علنی و رسمی به قتل جمعی دیگر از مسلمانان می دهند آزاد می باشد. ایران به صورت وسیع تحریم همه جانبه می شود و در چنین وضعی دبیرکل سازمان ملل حتی از موضع گیری شفاهی علیه این اقدام غیرقانونی خودداری می کند. سازمان های بین المللی بر مبنای منافع و نفوذ قدرت های بین المللی عمل می کنند و نه بر اساس قانون و فلسفه ی وجودیشان که حفظ صلح و امنیت جهانی است. سازمان های مثل WTO که ساز و کار حل اختلافی دارند وقتی سیستم بانکی کشورمان تحریم می شود و یا سوئفت به عنوان یکی مکانیزم بین المللی بانکی تعطیل می شود هیچ اقدامی نمی کنند در حالی که صدمات این اقدامات مردم 75 میلیونی ایران را نشانه رفته است و جان آنان را به خطر انداخته است و وقتی اعتراض هم می کنیم می گویند این را ثابت کنید که جان مردمتان در خطر است؟!! ولی این روشن است وقتی سیستم داد و ستد بانکی یک کشور قطع می شود خرید دارو هم برای آنان مشکل می شود و این نیاز به اثبات ندارد. آنچه که روشن است در سال 2050 قدرت اول جهانی چین خواهد بود و هند و امریکا نفرات دوم و برزیل و اندونزی و مکزیک و... مقامات بعدی جهانی اند و در بین ده کشور اول دنیا این فقط امریکاست که از جناح غرب حضور خواهد داشت لذا باید از سمت غرب ما به سمت شرق و این کشورها شیفت کنیم. باید به جای نگاه به گذشته نگاه به آینده داشته باشیم.
جناب آقای دکتر شعرباف (معاون محترم دانشکده مطالعات جهان) :
امام علی (ع) می فرماید "اگر کسی غفلت کند دیگران بیدارند" ما اگر خواب باشیم دیگران بیدارند در اسراییل سمینار مهمی تشکیل شد که یکی از مصوبات آن انتقال بحران به سمت شرق بود و همین هم شد بهار عربی و یا بیداری اسلامی که تهدید مهمی برای اسراییل شده بود در عرض چند ماه با کمک کشورهای مسلمان از جمله عربستان و قطر و امارات و ترکیه و اردن به سمت شرق منتقل شد و بهار عربی که مزدوران امریکا در منطقه را نشانه رفته بود به سمت بحث شیعه و سنی انتقال داده شد و این همانی است که اکنون در سوریه و عراق شاهدیم. آنها پروژه ایران هراسی را وجهه عملی دادند. در اسراییل هم انتخاباتی صورت گرفت که جناح جنگ طلب به رهبری نتانیاهو به قدرت رسید و جناح میانه رو اسراییلی را با این انتخابات به حاشیه راندند. این ها زنگ خطر را برای ج.ا.ایران به صدا در آورده است. ما البته نباید ترس از درگیر شدن با اسراییل را داشته باشیم اگر چه دولت اسراییل دولت بحران زی است و بر اساس بحران شکل گرفته و با بحران ادامه حیات خواهد دارد. تاسیس جبهه پایداری و دوباره سازمان دادن به چنین ساختاری می تواند کارساز باشد و باید جبهه ای در برابر اسراییل تشکیل شود. در خصوص بحث شیعه و سنی هم مشکلی درست شده که راه حل کوتاه مدت ندارد ولی در مواجهه با آن نگاه فقهی ما را بیشتر از هم دور می کند و از این امر باید اجتناب کرد.
جناب آقای دکتر امیری :
آنچه در عراق شاهدیم محصول سلطه انگلستان در منطقه است مرزهایی که توسط آنان به صورت مصنوعی در منطقه ایجاد کردند و مثلا کردها را بین چند کشور تقسیم کردند. اکنون عراق متشکل از کردهای آریایی و اقلیت اهل سنت و اکثریت شیعه است. این وضعیت در ترکیه هم هست ترک های تورانی با کردهایی آریایی تناسبی با هم ندارند. ساختار فعلی عراق فدرالی شده است. امریکایی ها بین سال های 1991 تا 2001 به دنبال کودتا در عراق علیه صدام بودند تا شاکله کشور بهم نخورد ولی موفق نشدند. سوال اساسی این است که آیا امریکایی ها به دنبال آزادی مردم عراق بودند؟!!! این را سخنان کالین پاول پاسخ می دهد که گفت به دنبال حمله به عراق به دنبال نمونه سازی برای منطقه بودند که آن عبارت بود از ملت سازی و نخبه سازی و الگو سازی برای منطقه. اشتباهات راهبری امریکا بعد از حمله به عراق باعث شد که در این پروژه ها ناموفق باشند. امروز سه جریان شیعه و کرد و سنی در عراق در حال رقابتند. کردها که از سال 1992 در شمال عراق در قدرت بودند و تجربه زیادی داشتند در جریان بعد از صدام به اکثر خواسته ای اساسی خود رسیدند و آن را در قانون اساسی عراق گنجاندند و آن عبارت بود از فدرالی کردن کشور، گنجاندن زبان کردی به عنون زبان رسمی و به رسمیت شناخته شدن نظامی چند قومیتی. اقلیم کردستان امروز قانون مختص به خود دارد و در برابر قانون دولت مرکزی اولویت با قانون اقلیم است. حکومت در اقلیم کردستان در قانون اساسی عراق به رسمیت شناخته شده است. اقلیم کردستان سیاست خارجی ، دفاعی و اقتصاد مختص به خود دارد. کشورهای عربی که روزی تجزیه عراق برایشان خط قرمز شدید بود اکنون با همین وضعیت که درست در مقابل سیاست اساسی آنهاست در امنطقه کردستان حضور سیاسی و دیپلماتیک و اقتصادی قوی دارند و این منطقه رشد ۶٪ را تجربه می کند و شهرهای آن در مقابل شهرهای بمبگذاری شده دیگر عراق قابل مقایسه نیست. کردستان عراق اکنون در مسایل ترکیه و سوریه نقش خود را دارد. چشم انداز آینده هم ادامه نظامی فدرالی را نوید می دهد. اقلیت سنی همچون زمان صدام به دنبال قدرت مرکزی با محوریت خود هستند و کردها شدیدا با این امر مخالفند و شیعیان به دنبال محوریت حکومت مرکزی با حمایت اهل سنت و کردها هستند. آنچه روشن است امریکا با دادن 4000 کشته و 15 هزار مجروح که چند برابر خسارت جنگ ویتنام خسارت روحی به مردم امریکا تحمیل شد در نهایت هم به گفته خودشان شکست خوردند. امریکا در هشت سال 5 راهبرد را در عراق عوض کرد که آخرین آن راهبرد خروج آبرومندانه بود. امروز آنچه دیده می شود هماهنگی هایی است که انجام می شود اسراییل از ترکیه به خاطر کشتی مرمره عذرخواهی می کند و PKK عقب نشینی می کند!!! در انتهی باید گفت که بحث قومیت ها یک موضوعی امریکایی است که به تناسب توسط امریکایی ها در کشورهای مختلف برای تجزیه آنها استفاد می شود و باید گفت که تغییر نقشه خاورمیانه از نقشه های جاری امریکایی هاست که در منطقه دنبال می شود و در این میان تنها ایران و مصر هستند که گفته می شود با توجه به سابقه تمدنی توان باقی ماندن دارند ولی باقی کشورها از جمله عربستان در مسیر تجزیه قرار دارند.
جناب آقای تاجیک :
در بحث سند منتشره توسط امریکایی ها تحت عنوانGlobal Trend که برای اولین بار با همکاری اروپایی ها و مشورت کشورهای عضو گروه بریکس و کشورهایی مثل امارات و ژاپن تهیه شد جالب این است که در منطقه ما از کشور امارات در این رابطه مشورت می گیرند که نه قدرت سیاسی و نه قدرت اقتصادی تولیدی است و این که از این کشور مشورت گرفته می شود شاید این پیام را برای منطقه دارد که نقش شما در روند جهانی همان خدمات دادن به دیگران است و کاری که امارات می کند همان نقشی است که برای شما در نظر گرفته شده است.
دکتر نقی زاده :
موضوع بسیار مهمی است که مطرح شده است. در بحث Global Governance 2030 برای اولین بار است که اروپا و امریکا مشترکا این گزارش را تهیه می کنند که نشان دهنده کاهش قدرت امریکا از یک سو و نزدیکی اروپا و امریکا از سوی دیگر است. مسایلی که در این خصوص میتوان گفت عبارتند از این که :
- نظام امریکا و اروپا در جهان متنوع کنونی مشترک و منحصر به فرد در جهان است.
- مدیریت منابع، تروریسم و...
- عدم توازن شامل کسری امریکا و مازاد چین مساله ای است که قابل تحمل نیست و باید حل شود.
- در این گزارش علیرغم گزارشات قبلی که امریکایی ها به تنهایی تهیه می کردند با مسولین نهادها و کشورهای دیگر مشورت کردند.
- سازمان های موجود توانایی کنترل چالش های جهان را ندارند.
- شیف قدرت جهانی به سوی قدرت های نوظهور مثل BRICS
- ظهور بلوک بندی های جهانی مثل گروه 20 و یا TPP (11 کشور پاسفیک) تحت عنوان ترانس پاسفیک
- نیاز به نهادی که بعد از مشورت قادر به عمل جهانی باشد. یک نظام انگلوساکسونی بزرگتر.
- باید جهانی ایجاد شود که کشورها در آن قابل پیش بینی باشند.
- قدرت اقتصادی امروز از بمب اتم هم مخرب تر است و امروز امریکا و اروپا با این قدرت فروپاشنده مواجهند.
- در بررسی و تحقیق در چنین صحنه ی جهانیی نیاز به تحلیل از جز به کل داریم تا بتوانیم فضای مبهم کنونی و روند آن را احسا نماییم. مثلا این که چین قدرت جهانی خواهد شد امری قابل پیش بینی است اما آیا تا آن سال با همین چین مواجهه خواهیم شد و با توجه به این که هر 50 سال چین از دورن فروپاشی دارد آیا تا قبل از رسیدن به چنان جایگاهی فروپاشی نخواهد داشت.
- هرچه ما دیرتر به سازمان های جهانی ملحق شویم هزینه بیشتری باید برای این الحاق بپردازیم. مسایل تحمیلی به ما هر چه بگذرد بیشتر خواهد شد.
- ژاپنی ها یک جنگ رو در روی تمام عیار با امریکا داشتند ولی دیدند که ایدئولوژی و نظامی گری کاری را پیش نخواهد برود لذا آن را کنار گذاشته و به سوی اقتصاد پیش رفتند و انتقام کشته های خود در نبرد نظامی را از امریکا در صحنه اقتصادی و از نیروی کار امریکا در داخل این کشور گرفتند و در عرض 24 سال قدرت اقتصادی جهانی تبدیل شدند.
- چین هم کشتار و خفقان و قحطی را کنار گذاشت و محور را اقتصاد قرار داد و او هم به زودی به قدرت جهانی تبدیل شد.
- کره شمالی هم یک قمار بزرگ را آغاز کرده که معلوم نیست چه نتیجه ای از آن ببرد.
در ادامه این نشست همچنین دکتر ایزدی به موضوع رابطه هند و امریکا پرداخت که امریکا به دنبال به زانو در آوردن مردم ایران و کشیدن آنها به خیابان ها هستند و تحریم ها موضوع هسته ای را نشانه نرفته است.
دکتر جمشیدی به موضوع نقش دیپلماسی در راهبرد دولت اوباما پرداختند که امریکا به دنبال نقش مستقیم در ایران است و از گرفتن اطلاعات دست دوم از متحدینش در مورد ایران بی اعتماد شده است و می خواهد محیط داخلی ایران را در دست خود بگیرد. آنها به دنبال مهار قدرت ایران هستند. خاور میانه ضعف امریکا را روشن کرد و امروز به سمت شرق آسیا شیفت کرده اند ولی چین در آنجا به آنها جایی نمی دهد و اسراییل هم نمی گذارد امریکا از خاورمیانه خلاص شود.
دکتر عاملی نیز به سند حکمرانی جهانی پرداخت و گفتند که موضوعات جهانی از جمله مهاجرت، بیوتکنولوژی و... وجهه جهانی دارند و اقدام مشترک را می طلبد. امروز دسترسی فرامحلی محقق شده و جهانی شدن به وقع پیوسته است. جهانی شدن امروز بحث ارتباطات است. حکمرانی جهانی دکترینی است که رویکرد چند قطبی کردن دارد و با شرکت نهادهای جهانی شکل می گیرد. مدیریت مشترک جهانی در ذیل حکمرانی جهانی مطرح می شود. "امریکا مرکزی" یک موضوع اساسی است که مرجعیت فکری و با محوریت امریکا در این صحنه مطرح است. جهانی شدن را نباید امریکایی شدن تلقی کرد صنعت حمل و نقل و ارتباطات محور آن است. فرا محلی شدن مهمترین شاخص این مرحله است.
همکاری یک راه مواجه است اما بر مبنای عملی صالح و نه معطوف به منافع
دکترین استقامت به معنی شلاق خوردن و تحمل کردن نیست بلکه استقامت فعال منظور است.
همکاری بر مبنای عرف بین المللی نیست بلکه همکاری بین مستضعفین بر مبنای حق و حقیقت و در مسیر الهی
الگوی اسلامی پیشرفت باید مد نظر باشد.
دکتر علی خانی هم پیرامون تفکر اسلامی متفکرین مسلمان و سیر تحول آن به ذکر سخن پرداختند. و در آخر هم توصیه کردند که در بعد جهانی ایران باید در بحث صلح و همزیستی و محیط زیست و... با جهان همکاری کند تا مشروعیت جهانی پیدا کند در جهان اسلام ایران باید همکاری روی اهداف و خواسته های مشترک داشته باشد تا جایگاه در خور خود را بیابد. در جغرافیای شیعه سرمایه گذاری بلند مدت برای افزایش توان و نفوذ معنوی داشته باشد و در جغرافیای فارسی زبانان سرمایه گذاری علمی فرهنگی و سیاسی لازم است که دیپلماسی فعال و هدف دار در این راه به همراه سیستم اداری کارآمد نیاز دارد.
دکتر رضوان طلب به رابطه دین و روابط بین الملل و حکمرانی بر محور عدالت پرداختند که در این سخنرانی عنوان نمودند که تعبیر حکومت اسلامی شیعه نارساست. خدا بنا ندارد که حاکمیتی داشته باشد و این نیست که بگوید من می گویم و تو اجرا کن. اگر راهنمایی فرستاده است برای هدایت است.لذا در مقابل نفرین حضرت ابراهیم علیه امت خود موضع می گیرد. خداوند همه را خانواده خود می داند و همه را دوست دارد. او هیچ منافعی بر ما ندارد. خدا منافعی از ما انتظار ندارد. چه عمل کنیم به دستوراتش و چه نکنیم گردی بر دامن کبریاییش نمی نشیند حضور خداوند در عرصه هستی جنبه حمایتی و هدایتی صرف دارد و هیچ توقعی از ما ندارد و برای خدا فرقی نمی کند که همه کافر شویم یا مومن . خدا فقط نگران خلقی است که برای تکامل آفریده است وقتی امام خمینی می فرماید به من خدمتگذار بگویید تا عناوین دیگری همچون رهبر و... این عینا همین وجه خدایی اوست و این همان انتظار خداوندی است. دین را نباید تنها خدا بیاورد بلکه ما هم در این امر دخیلیم. دین تندروی نیست مهمترین مشخصه دین اعتدال در همه وجوه است. دین سخت گیری نیست بلکه دین سمحه و سهله است. دین را ما سخت می کنیم ولی دین بسیار آسان است. عدالت عمود آسمان و زمین است و این در قالب همین اعتدال دیده می شود. نهاد دین چیست؟ دین نهاد ندارد بلکه دین امری فطری است. دین دور از طبع انسان نیست و از درون او سرچشمه می گیرد. دین امضایی است نه تاسیسی و 90% امور آن امضایی است سیره مستمره بشری و عقل بشری امضا می شود مثل طواف که در زمان جاهلیت هم همین هفت دور بود و اسلام هم همان را امضا کرد و ادامه یافت و احکام ما شد. دین در اخلاق تابع عرف است مگر مواردی که باید اصلاح شود. عقل حجیت ذاتی دارد.
در آخر نیز دکتر سعید آبادی به نقش سازمان های بین المللی پرداخته و روند قوانین بین المللی شده و نهادهای بین المللی را توضیح دادند.
+ نوشته شده در دوشنبه بیست و سوم اردیبهشت ۱۳۹۲ ساعت 22:24 شماره پست: 285
- توضیحات
- زیر مجموعه: مطالب نویسنده
- دسته: سخن این و آن
- تاریخ ایجاد در 20 خرداد 1395
- بازدید: 2223
