از حدود دویست سال پیش که جنگ و گریزهای سپاه مبارز و قهرمان عباس میرزا [1] برای حفظ منطقه قفقاز در خاک ایران، در برابر سیل سپاه مجهز روس ها که به توپ و سلاح های سنگین مجهز بودند، [2] بی اثر ماند، ایرانیان زیادی در آن سوی مرز ماندند، و از مام میهن جدا افتادند.
قفقاز برای سال ها زیر سلطه انسان هایی سردمزاج، خشن، متصلب و با ایدئولوژی خشک بی رحم چپ قرار گرفت، که دیکتاتوری آنان، تاریخی از جنایت را در این منطقه و دیگر مناطق اقماری تحت تسلط کمونیست ها رقم زد، اما با فروپاشی شوروی سابق و استقلال گرجستان، چچن و تاتارستان، آذربایجان، ارمنستان، باز هم مصائب این هموطنان ما (ایران بزرگ) پایانی به خود ندید و درگیری های بین ارمنستان و آذربایجان به عنوان خنجری بر پیکر ایران فرهنگی، ماند، و هر چند یک وقت بار این زخم دردناک سر باز می کند و خونابه ایی را بیرون می ریزد که دل هر ایرانی را به درد می آورد.
ایروان و باکو از آخرین شهرهایی هستند که در رکاب نایب السلطنه تهران دلیرانه مقابل روس ها مقاومت کردند و در نهایت در غربتی غمناک از ایران جدا شدند، و امروز برادر کشی بین این آنها که روزگاری در کنار هم و دوشادوش هم، با متجاوزین روس در یک جبهه می جنگیدند، پرده از دردهای تاریخی ایران و ایرانیان بر می دارد.
امروز کشته شدن آذرها و یا ارمنی، ویرانی آذربایجان و یا ارمنستان برای ما تفاوت نمی کند، که آنها هر دو از ما هستند و هر دو را تنها مرزی مصنوعی از ما جدا کرده است، امروز ترکیه و روسیه و ایران باید در یک اجلاس سه جانبه راهی برای برون رفت این دو کشور از این بحران یافته، و مناقشه را پایان دهند، زیرا که ادامه نبرد جز کشتار و ویرانی در این بهشت تاریخ و فرهنگ ایران، در پی ندارد و به صلاح هیچکدام از پاره های تن ایران و ایرانیان نیست.
کاش عباس میرزا زنده بود و امروز از تهران به میانجیگری بین همرزمان دیروزش می شتافت.
[1] - عبّاس میرزا (زاده ۴ ذی‌الحجه ۱۲۰۳ ه.ق/۲۶ اوت ۱۷۸۹ م در نوا، مازندران – درگذشته ۱۰ جمادی‌الثانی ۱۲۴۹ ه.ق/۲۵ اکتبر ۱۸۳۳ م در مشهد) نامدار به عبّاس میرزا نایِبُ‌السَّلطَنه از شاهزادگان قاجار و فرزند فتحعلیشاه و آسیه‌خانم دولو بود که در فاصله سال‌های ۱۷۹۷ تا ۱۸۳۳ م ولایتعهدی ایران و نیابت سلطنت پدرش در آذربایجان را بر عهده داشت. او پیش از مرگ پدرش درگذشت.
[2] - جنگ‌های ایران و روسیه، یا جنگ ایران و روس، نامی است که به دو جنگ بزرگ بین ایران و روسیه تزاری در یک دوره ۲۵ ساله در زمان پادشاهی فتحعلیشاه قاجار داده شده‌است. این جنگ‌ها با شکست ایران از روسیه پایان یافت و بخش‌هایی از ایران (قفقاز - آناتولی شرقی (ترکیه) و ترکمنستان امروزی) به قلمرو امپراتوری روسیه پیوست.
