نه این را برآن سوار کنیم و نه آن را بر این

دین و مذهب مجرای پاک اتصال انسان به آسمان هاست و سعی دارد زندگی مناسب برای انسان در زمین با توجه به خواست خالق کل مهیا و زمینه سازی کند و تمام ادیان نیز فارغ از همه ی عیوبی که در جهان بینی و یا سنت خود دارند، سعی می کنند که چنین مجرایی را همواره بر روح پیروان شان باز کنند. مذاهب به واسطه اعمالی که بر دوش پیروان خود بار می کنند، آنان را خالص کرده تا توان پرواز در چنین مجرایی به سوی عالم بالا را داشته باشند. البته در این مسیر سو استفاده هایی هم می شود که با توجه به نفس سرکش انسان زمینی، شاید تا حدی هم اجتناب ناپذیر باشد. این از مجاریی است که خداوند برای آن تعدد وسعتی قرار داده است تا شاید انسان های بیشتری با تکیه بر رسول باطن خود و یا تعالیم رسول ظاهر (ص) بتوانند در این مسیر قرار گیرند؛ و البته این پرواز از هم آسان و هم سخت است؛ ولی همچون روزی انسان هاست که بالاخره خداوند تا اندازه یی تضمین کرده و به هر بهانه یی می رسد؛ و البته خداوند را باید برای هر دوی این نعمت ها شاکر بود.

در این میان افراط و تفریط بر امر دین همواره وجود داشته و زیان های بسیاری را به دین و انسان وارد کرده است یکی از سر تفریط دین را نادیده می گیرد و یکی از سر افراط دین را جای انسان قرار می دهد و آن را اولویت اول خود تصور کرده و انسان ها و انسانیت را به پای دین قربانی می کند؛ حال آنکه دین خود "وسیله یی" برای نجات انسان بیش نیست و البته وسیله یی معمولی هم نیست دست خدا در این مورد شاید بیشتر از موارد دیگر هویدا باشد؛ ولی با همه اهمیت آن، تنها وسیله یی است برای حرکت انسان به سوی کمال خود. وقتی این نکته ظریف را از معصوم (ع) می شنویم که آبروی انسانی از کعبه هم بالاتر است، هضم این حدیث تنها در سایه همین دیدگاه اهمیت انسان است که معنی می شود؛ اگر معتقد به اولویت دین در مقابل انسان باشیم دیگر این حدیث معنایی ندارد؛ چون کعبه شریف منحصر به فرد ترین موجودیت در بین ادیان ابراهیمی (ع) است و این بنای خاص در نقطه یی خاص و آیینی خاص مانده است تا ندای توحید را برای قرن ها سر دهد و نسل ها را نشانه یی به سوی توحید باشد انشالله دست الوده انسان هایی که به نابودی آن همت دارند همچون دست های الوده دیگری که در طول تاریخ برای نابودیش همت گماردند قطع خواهد شد؛ حال چطور می شود که آبروی یک مومن از خانه کعبه شریف هم بالاتر قرار می گیرد؟!!

این جاست که دین در ذیل انسان قرار می گیرد و تنها بخشی از زندگی اوست و به نیازی از نیازهایش پاسخ خواهد گفت. افراط گرایان بر امر دین به آن اولویتی غیر ضرور می دهند که در نتیجه آن خاصیتش را از بین می برند؛ مثلا تقدسی بی حد و مرز برایش قایلند؛ بارها شاید شما دیده باشی که در مسجدی به کودک خود قرآنی می دهید و یا او به قرآنی دست می زند و مسلمانی از راه می رسد (در جهان دوستان اهل سنت این شایع تر است) و شما را از این کار منع می کند؛ که قرآن مقدس در دست کودکی برازنده نیست؟!! و یا این که دین را متعلق به قشری خاص می کنند و حمل دین را تنها بر شانه های آنان قرار می دهند در حالی که دین باید در بین قشرهای مختلف هر جامعی جاری و ساری باید باشد و شانه های تک تک افراد جامعه حاملان آن باشد. افراط دیگر این که دین را بر دوش دولت (به معنای عام آن) سوار کرده و یا دولت را بر دوش دین سوار کنند؛ که هر دوی این موارد افراط است و خسارت بار، در زمان غیبت معصوم (ع) که حاکمان مسلمان را انسان هایی معمول تشکیل می دهد که در ارتباط با غیب همچون دیگرانند، این خسارت افزون خواهد شد و در این بین خسارت به دین و انسان به اوج خواهد رسید و چون در زمان غیبت معصوم (ع) امور به دست این دنیائیان است، لاجرم اشتباهات هم وجود خواهد داشت و اگر دولت را بر دوش دین و یا دین را بر دوش دولت سوار کرده باشیم، با به زمین خوردن دولت دین هم به زمین خورده و خسارت خواهد دید لذا اگرچه به قول شریف رادین مرد عرصه دین و سیاست و عرفان، حضرت امام خمینی (ص) دین و سیاست رابطه یی ناگسستنی دارند، ولی این رابطه از نوع رابطه یی است که هر موضوع دیگری با دین دارد مثلا فرهنگ و هنر که بده و بستان طبیعیی بین آنان است و این دو در کنار هم پویا می شوند نه لزوما سوار شدن اجباری یکی بر دیگری؛ در امور هنری که در خواستگاه طبیعی خود رشد می کند ابتدا دین مثلا در ذهن هنرمند تاثیر می گذارد و این تاثیر خود به خود و بدون دیکته شدن از ناحیه طرف سومی در هنرش جاری می شود همین رابطه باید بین سیاست (و یا به معنای عام آن دولت) و دین برقرار باشد. نه دین را باید بر دوش دولت سوار کرد و نه جایز است که دولت را بر دوش دین سوار کرد؛ هر دو سو استفاده از یکی به نفع دیگری را محتمل می کند. خسارت ناشی از این دو صورت، هم به دین صدمه می زند و همه به انسان.

+ نوشته شده در شنبه یازدهم آبان ۱۳۹۲ ساعت 9:12 شماره پست: 345