قدس و بيت المقدس رمز هویت و وحدت ادیان یکتاپرست و الهی
بسم الله الرحمن الرحیم
وَإِذْ قِيلَ لَهُمُ اسْكُنُواْ هَذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُواْ حِطَّةٌ وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّدًا نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ
و (به خاطر بياوريد) هنگامى را که به آنها گفته شد: «در اين شهر [بيت المقدّس ] ساکن شويد، و از هر جا (و به هر کيفيت) بخواهيد، از آن بخوريد (و بهره گيريد)! و بگوييد: خداوندا! گناهان ما را بريز! و از درِ (بيت المقدس) با تواضع وارد شويد! که اگر چنين کنيد، گناهان شما را مىبخشم؛ و نيکوکاران را پاداش بيشتر خواهيم داد.» (سوره اعراف ايه 161)
و اما باز قدس و بیت المقدس و فلسطین،
قدس، مقدس، تقدیس، قداست واژه هایی هستند که بشریت را در طول تاریخ همراهی کرده اند و همواره انسان توجه خاصي به امور قدسي داشته است و به ديده احترام به این امور نگريسته است، خواه اين تقديس شده ها از نوع كلمات، اماکن، اشيا و يا افراد بوده باشند. متصف بودن به صفت قدسی كافي است تا بشر را به احترام و توجه خاص به امري وادار نمايد. در ذهن انسان خداگونه و مذهبی خلق شده توسط خالق، امور مقدس همواره دغدغه بوده و خواهند بود، زیرا امور قدسی انسان را به اصل خویشتنش دلالت می دهند و یاد اور آمدنگاه و شدن گاهش می باشد. امور مقدس همواره برای بشریت همچون وسیله ای برای گم نکردن راه و نشانه هایی در مسیر راهش بوده اند، لذاست که او احساس می کند باید این امور را حفظ کند تا راهش به سمت تعالی و سعادت گم نشود. اینجاست که تلاش بشر با هر مذهبی برای حفظ اماکن، کلمات و امور قدسی معنی می یابد و او گاها با هزینه های گزاف سعی در حفظ ان دارد و حتی حاضر است زندگی خود را که بالاترین سرمایه اش می باشد در راه حفظ ان فدا نمايد.
این که این امر منطقی است یا خیر، خود بحث دیگری است، ولی این چیزی است که با هر کیفیتی که دارد هم اکنون در بین بشر در سطوح مختلف تمدنی ساری و جاری است. بعضی می گویند این منطقی نیست و این خاص جوامع عقب مانده تمدنی است و در جوامع پیشرفته و در تمدن جدید این امور جایگاهی ندارد، ولی درست نبودن این نظر انجا مشخص می شود که امریکا بعنوان مشهور ترین طلیعه دار به اصطلاح تمدن فعلی که خود را سردمدار تمدن جدید می داند، خود گرفتار همین امور هست، با این تفاوت که در این کشور مردم امور خود را به صورت نیابتی به دولت سپرده اند و دولت امریکا کارهایی که مردم امریکا باید انجام دهند و می خواهند که انجام شود را به نیابت از انان انجام میدهد، لذا گفته می شود همگام با جامعه امريكا، دولت امریکا نيز به عنوان مذهبی ترین دولت ها در جهان غرب مي باشد و انان در این امور انقدر پیش رفتند که بوش رییس جمهور قبلی امریکا هنگامی که می خواست جنگ های جدید خود در خاور میانه (يعني عراق و افغانستان) اغاز نماید به ناگاه از جنگ های صلیبی یاد کرد، البته او حرف خود را پس گرفت، ولی دیگر کار از کار گذشته بود و وی مکنونات قلبی خود را بیرون ریخته بود و انکار امور قلبی کاری نیست که بتوان از ان فرار کرد. لذا در تمدن امریکایی نیز امور قدسي هنوز جايگاه خود را دارد با اين تفاوت كه تنها اجرای ان به صورت وکالتی در دست دولت است که به نیابت از انتخاب شوندگان خود بعضا در این خصوص انجام وظیفه می کند و مردم امريكا قاعدتا به اين امر رضایت دارند.
خلاصه این که حفظ امور قدسی در قرن بیست و یکم از سوي كساني كه حتي از کثرت گرایی (پلورالیسم) و ازادی (لیبرالیسم) سخن می گویند نيز به شدت دنبال مي شود و به نوع وحشت انگیزی خلاف شعارهای فوق، امور قدسي و مذهبي خاصی در راس اهداف انان (چه باطل تصور شود و يا حق) قرار دارد، نمونه دیگر این حمایت امریکایی ها از جنبش رادیکالیسم و بنیادگرای صهیونیسم و تمامیت خواهانی است که یک ملت را به نام مذهب نابود و سعی دارند خود را جایگزین انها نمایند و لذا متجددین نيز از توجه افراطی به امور قدسی به زعم خود مستثني نيستند و انچه در بین نحله های قدیمی مذهبی به صورت خاصی بوده، امروزه به صورت جدید ان در بين به اصطلاح متمدنين جديد نيز در جریان است ولي تنها رنگ و شعار دیگری به خود گرفته است، اين در حالي است كه همان اهداف دوره قبل از تجدد را دنبال می کند. لذا از این امور که بگذریم توجه به امور قدسی و مقدس امری است که نه به امروز بلکه به ادوار تاریخ تعلق دارد و این امری ادامه دار خواهد بود، زیرا قسمتی از هویت بشر در ان نهفته است و بشر برای بازیابی هویت خود به ان احساس نیاز دارد.
و اما این مقدمه را گفتم که بگویم که قدس و بيت المقدس یک موضوعی نیست که گذشت زمان بتواند به توجه به ان پایان دهد زیرا قدس و بیت المقدس (که در متون مسیحیت و یهودیت از ان به اورشلیم یاد شده است)، موضوعی نیست که بتوان ان را به موضوعی فراموش شده تبديل كرد و یا به زور وارد امور فراموش شده نمود، انچه که اکنون اسراییلی ها به دنبال ان هستند تا موضوع را شامل مرور زمان کنند و بخشی از بشریت را از هویت خود جدا سازند. شاید انان موفق شوند که در بستر زمان تا حدودی ان را از راس امور مورد توجه در حال حاضر خارج کنند، لیکن این موضوع فراموش شدنی نیست زیرا هر لحظه که بشر به هویت خود فکر کند، قسمتی از هویت خود را در سرزمین مقدس فلسطین و بیت المقدس جستجو خواهد کرد و باز روز از نو و روزی از نو خواهد بود و تبعات ان دامنگیر انان خواهد شد.
در طول تاریخ قدس و بیت المقدس، بارها این مکان مقدس بین مذاهب عمده الهی دست به دست شده است، لیکن هیچ گاه شکست خوردگان این صحنه نتوانستند انرا از حافظه خود خارج کنند، و با قدرت گیری مجدد ان را پس گرفته اند و بدين ترتيب این مکان بارها و بارها بین پیروان ادیان گوناگون دست به دست شده است و با این روند جاری دست به دست شدن هايي را هم در اينده به خود خواهد ديد.
ولی سوال این جاست که توجه خاص به این نقطه خاص از چه جهت است که سه دین اصلی و با منشا الهی را این چنین به ان شیفته می کند؟ در قدس و بیت المقدس چه سری از اسرار خداوندی و الهی نهفته است که این چنین دلها را به خود جلب می کند؟ پاسخ اين است كه این خود از اسرار خداوندی است. اما انچه ما می فهمیم این که قدس محل نزول وحی برای سال های سال بوده و پیام اوران الهی به تعداد بی شماری در ان مبعوث شده، زیسته و یا به تقدیس ان پرداخته اند و یا در پای دیوار های ان مدفون شده اند و حریم حرمش را باید محل عروج بسیاری از انان دانست. انگار در این شهر راه اسمان و زمین بسیار کوتاه می شود که این همه منجی را خداوند از این نقطه برای زمینیان ارسال نمود. راه های اسمان و زمین در این نقطه انقدر کوتاه است که حتي معراج نبی مکرم اسلام صلي الله عليه و اله نیز از این نقطه به اسمان صورت می گیرد و اين خود رمزي است بين اسلام و و بيت المقدس و پیامبر اكرم (ص) و خداوند، طبق ایه شریفه اول سوره اسرا كه خداوند نيز در قران به ان تاكيد دارد، زماني كه خداوند خواست ايات خود را به پيام اور خود نشان دهد ابتدا پيامبر اسلام (ص) را به بیت المقدس برده و از انجا به اسمان عروج می دهد تا به سير ايات الهي بپردازد.
سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ
پاک و منزّه است خدايى که بندهاش (حضرت محمد ص) را در يک شب، از مسجد الحرام به مسجد الاقصى -که گرداگردش را پر برکت ساختهايم- برد، تا برخى از آيات خود را به او نشان دهيم؛ چرا که او شنوا و بيناست. (سوره الاسراء ايه اول)
پس این شهر مقدس و حرم الهی را سری است که مذهب و شاخه ای از انرا نمی شناسد و اسلام با این که سال های سال بعد از حضرت سلیمان (ع)، داوود (ع)، موسی (ع) و عیسی (ع) و هزاران پيامبر جليل القدر ديگر كه منتسب به منطقه قدس مي باشند، امده بود و اخرین دین الهی نيز بود، باز با قدس و بيت المقدس از همان ابتدا ارتباط مي يابد و انهم از سوي خود خداوند و خداوند قبله مومنین جدید به دین جدید را بیت المقدس قرار داد و شايد اگر شماتت یهود و نصاری در زمان پیامبر (ص) نبود که می گفتند "اگر شما مسلمانان راست می گویید چرا به قبله ما نماز می گذارید"، شايد قبله اسلام از بیت المقدس به کعبه تغییر نمی کرد و اکنون مسلمانان نیز به سمت بیت المقدس نماز می گذاردند، همچنان كه در سال هاي اوليه به سوي بيت المقدس نماز مي خواندند.
قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ
نگاههاى انتظارآميز تو (رسول گرامي اسلام ص)را به سوى آسمان (براى تعيين قبله نهايى) مىبينيم! اکنون تو را به سوى قبلهاى که از آن خشنود باشى، باز مىگردانيم. پس روى خود را به سوى مسجد الحرام کن! و هر جا باشيد، روى خود را به سوى آن بگردانيد! و کسانى که کتاب آسمانى به آنها داده شده، بخوبى مىدانند اين فرمانِ حقى است که از ناحيه پروردگارشان صادر شده؛ (و در کتابهاى خود خواندهاند که پيغمبر اسلام، به سوى دو قبله، نماز مىخواند). و خداوند از اعمال آنها (در مخفى داشتن اين آيات) غافل نيست! (سوره بقره ايه 144)
انچه از تاریخ انبیا (ع) دیده می شود و می توان فهمید این که توجه و احترام به قدس و بیت المقدس در این ادیان موج می زند و این سری است که خداوند در این نقطه از زمین نهاده است و ان را به نقطه اشتراک بین ادیان تبدیل کرده است و تقدیس بیت المقدس یکی از وجوه اشتراک بین یهود، مسیحیان و مسلمانان تبدیل شده است و حریم این حرم الهی را خواصی است که دل همه یکتاپرستان عالم را در ادوار تاریخ بشر به سمت خود مانند مغناطیسی قوی کشیده و جلب كرده و می کند.
پس مي توان نتيجه گرفته که با توجه به موارد پیش گفته کسی را یارای ان نیست که این مکان را كاملا از ان خود کند و دیگران را از ان محروم نماید زیرا این میراث پیام اوران متعدد الهی و متعلق به تمامی ادیان الهی است و هر یک از انها بخشي از هویت خود را در ان مکان جستجو می کنند و بدون ان بخشی از هویت خود را از دست می دهند. معتقدین به زبور و پیروان داوود (ع) و یا پیروان حضرت سلیمان نبی (ع) و توراتيان و پیروان موسی (ع) که قدس را از ان خود می دانند و انجيليان و يا پیروان عیسی (ع) که انان نیز زادگاه و محل شروع دین خود را حریم قدسی بیت المقدس می دانند و مسلمانان که به همه این انبیا (ع) اعتقاد دارند و اخرین کسانی بودند که بیش از هزار سال بر این سرزمین حکمرانی کرده اند و در کنار دیگر ادیان الهی از ساکنان حریم این حرم بوده و می باشند، همه و همه در این خواستگاه انبیا الهی سهمی برای خود احساس می کنند و هویت دینی خود را در ان جستجو می نمایند.
انچه که به طور خلاصه می توان نتیجه گرفت این است که قدس و بیت المقدس به کسی تعلق ندارد و به همه پیروان ادیان الهی تعلق دارد و می توان گفت که شاید بهتر باشد بعنوان راه حل دایم براي حل مشكل اختلاف اديان بر سر این حريم مقدس، بيت المقدس شهري بین المللی اعلام شود و توسط تمامی ادیان الهی به صورت مشترک اداره و حفظ شود و بعنوان یکي از وجوه اشتراک بین المللی ادیان یکتا پرست الهی تلقي گردد و در ید قدرت یک دین خاص قرار نگیرد و هر یک از ادیان الهی در اماکن مذهبی خود در این شهر عبادت خود را به جای اورند زیرا همانگونه كه گفته شد تمامی ادیان الهي در ان سهمي دارند و بخشي از هویت خود را در ان جستجو می کنند. قدس و بیت المقدس می تواند سمبل وحدت، دوستی و یکپارچگی تمامی ادیان الهی شود و اگر تمامیت خواهی سردمداران مذاهب الهی اجازه دهد، می تواند همان نقشی را داشته باشد که مكه با کعبه شريفش اکنون در بین تمامی مسلمانان دارد و شاخه ها و نحله هاي اسلامی در موسم حج در کنار هم با محوریت الله تعالي و روسولش (حضرت محمد (ص)) در ان جمع می شوند و برادری و دوستی خود را به نمایش می گذارند، حال شما تصور کنید که روزی بیت المقدس محل تجمع پیروان تمام ادیان الهی شود و حول محور خداوند باري تعالي انان در این شهر تجمع نمایند و دوستی و برادری خود را بعنوان ابنا بشر به نمایش گذارند. ایا بعد از ان کسی را یارای به راه انداختن جنگ های مذهبی خواهد بود؟
این طرح در مورد حریم حرم بیت المقدس به نظر من می تواند راه حل دایم باشد، اما در کنار موضوع قدس و بیت المقدس که در بالا به ان اشاره کردم و راه حل برون رفت طولانی مدت ان را نیز ارایه نمودم، موضوع فلسطین و فلسطینیان قرار دارد، کشوری که تمامیت ان تا قبل از 1948 (پیدایش اسراییل) به صورت بین المللی "فلسطین" نامیده می شد و در سال های بعد از جنگ جهانی دوم به ناگهان با یک زد و بند بین المللی بین دول پیروز، به "اسراییل" نام گذاري شد و با این تغییر نام، سعی شد حتی ساکنان ان و مالکان ان را نیز تغییر داده شوند و این روند تغییر که ان را می توان شصت سال جنایت و نسل کشی نامید، همچنان ادامه دارد.
اکنون بیش از شصت سال است که روند تغییر در فلسطین ادامه دارد و ملتی از بین می رود و جمعیتی دیگر ملت سازی شده و جایگزین انان می شود، ولی به علت عمق و وسعت پروژه، یعنی به یکباره نیست کردن یک ملت و جایگزین ساختن ملتی دیگر به جای ان، علیرغم شدت عمل و زيادي حاميان صهیونیسم هنوز اين فرايند پایان نیافته و به نظر من پایانی برای ان نخواهد بود، زیرا ملت فلسطین همچون پولاد در مقابل این روند مقاومت می کنند.
و البته به این سطح از مقاومت و امید باید احسنت گفت. براستی چقدر استقامت این ملت ستودنی و قابل توجه است. زيرا اين ملت سال های سال است كه در مقابل تمامی جهان که یا رای به نابودی انان داده و یا به سکوت از کنار رنج و مشقت انان گذشته است، ایستاده و خواهان بقای خود در نظام جهانی بعنوان یک هویت مستقل و بعنوان فلسطيني می باشند و بر اين امر اصرار دارند. نابودي كه تمامی زورمداران دنیا از امریکا تا شوروی سابق و اروپا براي فلسطين و فلسطيني به ان رضایت داده و به دنبال ان بوده و هستند، تا كنون محقق نشده است چون در ان سوی دیگر ماجرا ملت کوچکی یک کلام ایستاده که این امر نباید تحقق یابد. استقامت فلسطینیان را باید نمونه بارز هویت خواهی یک ملت شکست خورده دانست که امید خود را از دست نداده اند و قصد دارند شکست های خود را با استقامت و صبر به پیروزی تبدیل کنند و البته افق هاي پيروزي نسبي انان را از هم اكنون مي توان ديد اگر چه تا نيل به مقصود با همين روند راه زيادي در پيش است. انان در تمامی عرصه های نظامی و سیاسی شکست هایی را متحمل شدند که هر کدام کافی بود که یک ملت بی ریشه را صفحه روزگار محو کند و همچون اقوام نابود شده تاريخ كه كم هم نيستند، به تاریخ ملحق نمايد، لیکن اراده فولادین انان می رود که بعد گذشت سال ها دیگران را مجبور به قبول انان به عنوان هویتی موجود و واقعیتی از یاد نرفتنی کند و به بدخواهان، انان را تحمیل نمايد. از این لحاظ باید به فلسطینیان مدال استقامت داد.
از انجا که فلسطینیان یک ملت با ریشه و فرهنگ هستند مصایب روزگار نتوانسته است انان را به زانو در اورد و بدن های انان در مقابل اهن خصم همچنان مقاومت می کند. در خصوص فلسطین باید گفت که دنیا در مقابل یک نسل کشی توسط اسراییلی ها قرار دارد و نظاره گر تصرف اراضی و نابود کردن تدریجی یک ملت است و با بی رحمي كامل شاهد این امر بوده و می باشد کاری که نزدیک به یک قرن است ادامه دارد و امروز این ملت را از تمامی خاک خود عقب رانده و در درصد بسیار بسیار ناچيزي از سرزمین خود به صورت متراکم تجمع داده اند، که کرانه غربی رود اردن و غزه و اریحا نام دارد، اما باز هم دست بردار نبوده و این زندان های بزرگ را با گلوله و بمباران هر روزه مورد حمله قرار می دهند، لذا در خصوص موضوع فلسطین جای تامل جدی وجود دارد و قاعدتا باید سرزمین های اشغالی به صاحبان ان باز گردانده شود و نظام بین الملل باید چاره ای برای تحقق ان بجوید.
در این راه هم فرد فرد بشر، سازمان های غیر دولتی، سازمان های بین المللی و هم دول جهان هر کدام در سطح خود باید به وظیفه انسانی و قانوني خود عمل کنند و صهیونیسم زیاده خواه و متجاوز را سرکوب نمایند. کشورگشایان صهیونیست قرن بیستم و بیست و یکم اکنون با بیرحمانه ترین روش ها، همچون مغول ها و هون ها به توسعه قلمرو مشغولند و در اين حالت دستی باید که انان را به مدار انسانیت بازگرداند و وحشیگری های قرون اولیه بشر را که در قرون جدید در حال تکرار است، متوقف نماید و در این راه بشریت باید احساس مسولیت کند و هر یک در جایگاه خود و در حد توان اقدام کند. در این خصوص اگر چه مسلمانان را وظیفه مضاعف است، لیکن تمامی بشریت مسولند و باید به مسولیت خود عمل نماید.
امام خمینی (رحمه الله علیه) که از سردمداران آزادیخواهی و کمک به مستضعفین جهان در قرن بیستم بودند در این راستا به خوبی این رمز هویت جویی و شاخص معنویت را در موضوع قدس و بیت المقدس درک کردند و اين موضوع را به ماه رمضان كه از تقديس شده ترين ماه ها و از ايام الله است گره زده و جمعه اخر ماه رمضان (که نماد معنویت این موضوع است) را بعنوان روز قدس اعلام کردند و از تمامی مسلمانان و ازادی خواهان خواستند که در مقابل این ظلم اشکار و اشغال به ناحق حقوق ملت مستضعف فلسطین اعتراض نمایند.
به امید روزی که هیچ فردی را یارای راندن فردی دیگر از خانه و کاشانه اش نباشد و بشر به حدی از رشد برسد که میراث هویت جمعی را از ان خود نداند و ان را با توجه به شمولیت جمعی، از ان دیگران نیز دانسته و حقوق دیگران را نیز برای ان به رسمیت بشناسد و البته این به نفع متجاوز هم خواهد بود زیرا این قانون طبیعت و امر مقرر خداوند است که حق دیر یا زود به صاحب حق باز خواهد گشت و تلاش متجاوزان برای دست یابی به حقوق دیگران بی ثمر و ناپایدار است و این وعده الهی است که روزی حق به حق دار خواهد رسید. دهلي نو - 6 سپتامبر 2009
+ نوشته شده در دوشنبه بیست و سوم شهریور ۱۳۸۸ ساعت 3:19 شماره پست: 54
- توضیحات
- زیر مجموعه: مطالب نویسنده
- دسته: دل نوشت ها و نظرداشت ها
- تاریخ ایجاد در 19 خرداد 1395
- بازدید: 7039
